تغييرات غلظت كربوهيدرات محلول و نشاسته و ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي ريشه در ژنوتيپ‌هاي شبدر Trifolium spp. تحت تنش سرما

بعلت گستردگي كشت شبدر در ايران، امكان مواجه شدن با تنش‌هاي محيطي مانند تنش سرما براي اين گياه وجود دارد. اين تحقيق با هدف بررسي ارتباط بين غلظت كربوهيدرات و خصوصيات مورفولوژيك ريشه با تحمل به تنش سرما در ژنوتيپ‌هاي شبدر به صورت اسپليت اسپليت پلات در زمان اجرا شد. تاريخ كاشت در سه سطح به عنوان عامل اصلي، 10 ژنوتيپ شبدر به عنوان عامل فرعي و چين‌ برداري در سه سطح به عنوان عامل فرعي فرعي در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در دو سال زراعي اجرا شد. با تأخير در كاشت صفات طول ريشه، وزن ريشه، قطر طوقه، وزن طوقه در ژنوتيپ‌هاي شبدر كاهش و نسبت ريشه به شاخساره افزايش يافت. شبدر قرمز و شبدر ايراني (ديررس) از غلظت قند محلول، فروكتوز، گلوكز و نشاسته بيشتري در ريشه برخوردار بودند، درحالي كه شبدر ايراني (يك چين) و شبدر لاكي كمترين غلظت را نشان دادند. تاخير در كاشت، كاهش 13 درصدي را در غلظت كربوهيدرات محلول كل موجب شد و گلوكز، فروكتوز و نشاسته به ترتيب كاهش 20، 21 و 9 درصدي را نشان دادند. شيب منحني ذخيره قند بين دو مرحله ركود زمستانه و رشد مجدد بهاره در شبدر قرمز، برسيم، ايراني (يك چين) و لاكي ملايم تر بود و از ذخيره قند ريشه استفاده كمتري شد. شيب منحني ذخيره قند از زمان شروع رشد مجدد تا قبل از چين اول در شبدر برسيم و لاكي بيشتر بود و به دليل اين رشد سريع مي توان در مناطقي كه در اين محدوده زماني داراي دماهاي پايين تنش‌زا هستند از اين ژنوتيپ‌ها استفاده كرد.