تحليل سبك شناسي حماسه بانوگشسپ نامه

زمينه و هدف: بانوگشسپ نامه منظومه حماسي منحصربه فردي است كه قهرمان آن بانويي پهلوان به نام بانوگشسپ، دختر رستم است. سراينده اثر ناشناس و زمان سرايش آن به اعتقاد پژوهشگران اواخر قرن پنجم يا اوايل قرن ششم است. اين منظومه شرح دلاوريها و جنگهاي اين پهلوان بانو با مهترجينان، با پدرش رستم كه خود را بصورت ناشناس درآورده بود، با فرستاده افراسياب و با سه شاه هندي است كه بر همه آنها چيره ميشود و در نهايت با ازدواج بانو با گيو، پسر گودرز، به پايان ميرسد. اين پژوهش برآن است تا شاخصه هاي سبكي اين اثر دلنشين را كه تقليدي از شاهنامه است مورد بررسي قرار دهد. روش مطالعه: پژوهش پيشرو با تكيه بر روش كتابخانه اي و فيش برداري به انجام رسيده است. محدودۀ مورد مطالعه، بانوگشسپ نامه به تصحيح روح انگيز كراچي بوده كه توسط پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي به چاپ رسيده است. يافته ها: اين اثر در سه سطح زباني و ادبي و فكري مورد مطالعه و واكاوي قرار گرفت. در اين منظومه سراينده از رديف و انواع آن با بسامد بالايي استفاده كرده است كه نوعي ساختارشكني در زبان حماسه بشمار مي آيد. در بررسي قافيه، از قافيۀ حاجب به ميزان زيادي استفاده كرده است. استفاده از جناس مذيل با بسامد بالا، استعمال لغات پهلوي، استعمال كلمات حماسي از قبيل حيوانات حماسي، ابزارآلات حماسي، صفات حماسي، افعال حماسي و استفاده از مجاز و تشبيه و استعاره و كنايه و اغراق با بسامد بالا از ديگر ويژگيهاي اين حماسه است. نتيجه گيري: در بررسي دقيق ابيات مهمترين شاخصۀ فكري و محتوايي اين منظومه وجود عناصر ديني زرتشتي و عناصر ديني اسلامي، مردسالاري، مضامين اخلاقي و ويژگيهاي جامعه ايراني است. سراينده اين منظومه در ميان منظومه هاي حماسي ديگر كه به تقليد از شاهنامه سروده شده، تقريباً موفق عمل كرده است و علاوه بر ساختار حماسي، بسياري از مضامين را به تقليد از شاهنامه در اثر خود استفاده نموده است.