تأثير شناخت درماني هستي‏نگر بر درد ذهني و خود انتقادگري زنان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه

مقدمه: اختلال استرس پس از سانحه يك اختلال مزمن ناتوان‏كننده است. حوادث جاده‎اي از شايع‏ترين علل ايجاد اختلالات مرتبط با استرس مي‏باشد. اين پژوهش با هدف تعيين تأثير شناخت درماني هستي‏نگر بر درد ذهني و خودانتقادگري زنان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه انجام شد.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون، پس آزمون و گروه كنترل بود. جامعه آماري شامل تمامي زنان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ناشي از سوانح جاده‏اي مراجعه‏كننده به مركز آموزشيدرماني فارابي شهر كرمانشاه در سال 1399 بود. با نمونه‏گيري در دسترس، 30 نفر انتخاب و به شيوه تصادفي (قرعه‏كشي) در گروه هاي آزمايش (15 نفر) و كنترل (15 نفر) قرار گرفتند و پرسشنامه هاي درد ذهني (Orbach و همكاران، 2003)، خودانتقادگري (Zuroff و Thompson، 2004) و اختلال استرس پس از سانحه (Reed و Norris، 1997) را تكميل كردند. در گروه آزمايش، شناخت درماني هستي‏نگر در 10 جلسه (هفته اي 1 جلسه 1.5 ساعته) اجرا گرديد. در گروه كنترل مداخله اي انجام نشد. پس از پايان درمان از گروه ها پس‏آزمون گرفته شد. داده ها با روش‏ تحليل كوواريانس چندمتغيري تحليل شد.يافته‌ها: شناخت درماني هستي‏نگر بر كاهش نمرات خودانتقادگري كل (4.45=F، 0.016=p و 0.56=Eta)، مؤلفه‏هاي خودانتقادگري دروني و مقايسه‏اي گروه آزمايش در پس‎آزمون اثربخش بود. همچنين، باعث كاهش معني دار درد ذهني (13.33=F، 0.001=p و 0.63=Eta) در آزمودني‏هاي گروه آزمايش شد.نتيجه‌گيري: به نظر مي‏رسد شناخت درماني هستي‏نگر يك برنامه غيردارويي مقرون به صرفه و مؤثر براي كاهش درد ذهني و خودانتقادگري در مبتلايان به اختلال استرس پس از سانحه است.