عنوان مقاله :
مقدمهاي بر درمان به روش گيراندازي نوترون بور (BNCT): وضعيت كنوني و چشمانداز آينده
پديد آورندگان :
عمراني ، مليحه دانشگاه خليجفارس بوشهر - پژوهشكده خليجفارس - گروه بيوتكنولوژي , جعفري ، اسماعيل دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - مركز تحقيقات پزشكي هستهاي, پژوهشكده علوم زيست پزشكي خليجفارس , عليپور ، زينب دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - دانشكده پزشكي - گروه بيماريهاي عفوني , زارعي ، هاجر دانشگاه خليجفارس بوشهر - دانشكده علوم و فناوري نانو و زيستي - گروه بيوتكنولوژي پرتويي
كليدواژه :
BNCT , گليوبلاستوما , حاملبور , شتاب دهنده
چكيده فارسي :
درمان به كمك گيراندازي نوترون بور (BNCT) بر مبناي واكنش هستهاي مي باشد به طوري كه وقتي بور 10 تحت تابش با نوترون هاي حرارتي با انرژي كم قرار مي گيرد، ذرات آلفا با انتقال انرژي خطي بالا و ليتيم 7 را توليد مي كند. درمان باليني در BNCT در درجه اول بر روي درمان گليوما درجه بالا و يا متاستازهاي مغزي ملانوم و اخيراً، سرطان سر و گردن و كبد متمركز شده است. از آنجا كه پرتوهاي نوتروني با شدت بالا تنها توسط راكتورها تأمين ميشوند، منابع نوتروني راكتور هستهاي براي مدت طولاني براي درمان جذب نوترون بور استفاده شدهاند. همچنين، شتاب دهنده ها نيز ميتوانند براي توليد نوترون شبه حرارتي استفاده شوند اما در حال حاضر هيچ كدام از آنها براي BNCT استفاده نمي شود. داروهاي بور باليني مورد استفاده با وزن مولكولي پايين شامل بوروكراتيت سديم (BSH) Na2B12H11SHو يكي از مشتقات فنيل آلانين به نام بورونوفنيل آلانين (BPA) ميباشند. چالش عمده در توسعه داروهاي حامل بور هدفگذاري انتخابي براي رسيدن به غلظت كافي بور (حدود 20 ميكروگرم به ازاي هر گرم تومور) مي باشد به طوري كه تومور دوز تابشي كافي را دريافت كند و در عين حال حداقل سميت بافت طبيعي نيز ايجاد گردد. آزمايشات باليني اين روش درماني در بسياري از كشورها در حال انجام يا تكميل شده ميباشند. اكثريت قريب به اتفاق بيماراني كه تحت اين درمان قرار گرفتهاند، بيماران مبتلا به تومورهاي مغزي درجه بالايي هستند. درمان در ابتدا شامل عمل جراحي برداشتن بخشي از تومور تا حد ممكن ميباشد، و پس از آن BNCT در بازه هاي زماني مختلف پس از عمل جراحي انجام مي شود. BNCT ميتواند به عنوان يك درمان كمكي براي درمان ساير تومورها نيز مورد استفاده قرار گيرد، بدين صورت كه در تركيب با ساير روش ها از جمله جراحي، شيمي درماني و پرتودرماني خارجي استفاده شود، كه اين استفاده همزمان ممكن است منجر به پيشرفت در بقاي بيمار گردد. طبق مطالعات باليني اوليه انجام شده، درمان بوسيله جذب نوترون بور يك درمان هدفمند نوظهور با نتايج اميدواركننده و سميت قابل قبول است. در اين درمان مسائل مهمي كه بايد مورد توجه قرار گيرند عبارتند از: نياز به عوامل انتخابيتر و مؤثرتر براي حامل هاي تحويل بور، توسعه روش هايي براي تخمين مقادير نيمه كمي از محتواي بور در تومور قبل از درمان، پيشرفت باليني BNCT و نياز به آزمايشات باليني تصادفي با اثربخشي درماني مشخص. اگر اين مسائل به اندازه كافي مورد توجه قرار گيرد، BNCT ميتواند به عنوان يك روش درمان رو به جلو حركت كند. تحقيقات بعدي براي تعيين نقش BNCT در طبابت باليني ضروري است.