اثر متقابل جهت دامنه و شدت بارش در ميزان نفوذپذيري خاك نسبت به بارش‌هاي اسيدي

سابقه و هدف: مقدار نفوذپذيري خاك به اندازه حفره ها، غلظت مايع و نيروي كشش سطحي بستگي دارد. در واقع عاملهايي كه بر تخلخل اوليه مؤثرند، در ميزان نفوذپذيري نيز مؤثر مي باشند. نتايج به دست آمده از تحقيق هاي مختلف نشان مي دهد كه ميزان نفوذپذيري خاك در اولويت تحقيق ها ي مختلف قرار گرفته است. در ايران نيز تحقيق هاي مختلفي در مورد ويژگي ها ي فيزيكي و شيميايي خاك و ارتباط آن با ميزان نفوذپذيري انجام شده است. اين پژوهش براساس اندازه گيري هاي صحرايي نفوذ تحت شرايط شبيه سازي شده باران به منظور تعيين ميزان نفوذ و اثر متقابل جهت دامنه و شدت بارش نسبت به بارش هاي اسيدي روي سازندهاي آغاجاري و گچساران انجام گرفت .مواد و روش ها: در اين پژوهش به منظور تعيين اثر متقابل جهت دامنه و شدت بارش در ميزان نفوذپذيري خاك نسبت به بارش هاياسيدي در نهشته هاي سازند گچساران و آغاجاري به دليل وجود مواد آلاينده نفتي و آلودگي هوا، بخشي از حوزه آبخيز كوه گچ و مرغاشهرستان ايذه با مساحت 1202 و 1609 هكتار انتخاب گرديد. سپس نمونه برداري ميزان نفوذپذيري خاك در 16 نقطه و با سه بار تكراردر كاربري مرتع و در جهت هاي شمالي، جنوبي، شرقي و غربي سازندهاي گچساران و آغاجاري در شدت هاي مختلف بارش 1 و 25 / 1 ميلي متر در دقيقه و در بارش هاي آب مقطر، اسيديته چهار و پنج با استفاده از دستگاه باران ساز كامفورست انجام شد.نتايج و بحث: نتايج نشان داد كه در سازند آغاجاري، اثر متقابل جهت دامنه و شدت بارش و همچنين شدت بار ش به طور جداگانه دارايبيشترين حساسيت و همچنين جهت دامنه به طور جداگانه داراي كمترين حساسيت در نفوذپذيري خاك نسبت به باراش هاي اسيديمي باشند. ولي سازند گچساران، در مجموع نسبت به بارش هاي اسيدي تغيير پذيري يكنواختي از خود نشان داد و كمابيش در هر سه غلظت بارش ياد شده، اثرهاي مثبتي در جهت دامنه و شدت بارش و اثر متقابل جهت دامنه و شدت بارش از خود نشان داد. همچنين با افزايش ميزان آغشته شدن خاك به باران هاي اسيدي ميزان تخلل خاك افزايش يافت كه اين امر به سبب اين نوع آلودگي بر مواد اصلي تشكيل دهنده خاك و شستشوي پيوندهاي خاك است. البته جهت دامنه نيز به دليل اينكه در هر دو سازند آغاجاري و گچساران ميزان متفاوتي از رس ها وجود دارد بنابراين به تأثيرپذيري نفوذ خاك به بارش هاي اسيدي بيشتر دامن مي زند و همچنين وجود مواد آلي مختلف در جهت هاي اصلي دامنه بويژه در دامنه هاي شمالي و شرقي به مراتب وضعيت پيچيده تري را در تغييرات بار الكتريكي ايجاد مي كند كه نياز به تحقيق هاي بيشتر براي درك كردن اين مكانيسم پيچيده را الزامي مي كند .نتيجه گيري: به طور كلي با افزايش ميزان درجه اسيدي و افزايش مدت زمان نفوذ، ويژگي هاي خاك دچار تغييرات شده كه از جمله اينتغييرات مي توان به ويژگي هاي مقاومتي و ظرفيت باربري خاك اشاره كرد كه در اين ميان جهت دامنه نيز به دليل داشتن ميزان رس و مواد آلي متفاوت سبب تأثيرپذيري بيشتر بارش اسيدي در ميزان نفوذپذيري خاك مي شود .