كار روشنفكري و جامعه مخاطره:مقايسه‌‌اي ميان جامعه شناسي انتقادي ميشل فوكو و يورگن هابرماس

Intellectual Work and Risk Society: A Comparison of the Critical Sociology of Michel Foucault and Jürgen Habermas

اهداف: از آغاز دوران جديد، جنبش روشنفكري، خود را به مثابه مهم‌‌ترين طبقه توليدكنندگان فكر و محرك تأسيس نهادهاي فرهنگي و سياسي در جوامع معرفي و تثبيت نموده‌‌اند. آن‌‌ها با توجه به زمينه و زمانه خود، نوشتن را به محمل و امكاني براي واكنش جدي و مستدام به بحران‌‌ها و ديگر شقوق ازهم‌گسيختگي‌هاي جامعه بشري تبديل مي‌‌كنند. در نوشتار حاضر با توجه به بحران‌‌هاي بدخيم دامن‌‌گير زيست‌‌ جهان امروزي، ماهيت و كار روشنفكري با تمركز بر جامعه‌شناسي انتقادي دو متفكر برجسته به بحث و بررسي گذاشته شده است. از اين قرار پرسش اصلي آن است كه جامعه دستخوش مخاطره‌‌ها در رويكرد انتقادي ميشل فوكو و يورگن هابرماس چه جايگاهي دارد؟ در پاسخ به اين پرسش‌واره نشان داده مي‌‌شود كه هرچند دو نظريه‌‌پرداز سويه‌‌هاي معرفتي متمايز و متخالف دارند اما دستگاه نظري‌‌شان پيوند وثيق با شرايط جامعه در مخاطره معاصر دارد. هدف اين پژوهش بررسى انتقادى مواجهه جامعه شناسي انتقادي معاصر در دوران جوامع پساها «پساكرونا» است. روش مطالعه: مقاله با توجه به الگوي نظري «سياست زندگي» به نگارش درآمده و روش آن تطبيقي است.يافته‌‌ها: اين رويكرد با تمركز بر مواجهه ميان فوكو و هابرماس است و به منظور تبيين اين فرضيه مواضع آن‌‌ها درزمينه‌ي هستي‌‌شناسي انتقادي زمان حال بررسي و آثار آن در نوع و شكل مواجه با بحران‌‌هاي فراگير جامعه دوران «پساها» موردبررسي نقادانه قرار گرفته است. نتيجه‌‌گيري: با بررسي يافته‌‌هاي حاصل از انديشه فوكو و هابرماس و سنجش منش انتقادي آن‌‌ها در جهان درگير بحران‌‌ها و مخاطرات مي‌‌توان نتيجه گرفت كه كار و عمل روشنفكرى يك نوع پراتيك جمعى و مشاركتى، آن هم در بستر سپهر عمومى در جهان سرشار از مخاطرات است.

Objectives: Since the beginning of the new era, the intellectual movement has been established as the most important producer of ideas and stimulus for the foundation of cultural and political institutions in societies. Depending on their context and time, the members of this movement made writing a means and an opportunity for a serious and sustained response to the crises and other rifts of human society.Methods: The article is written according to the theoretical model of "life policy" and its method is comparative.Results: In the present article, considering the malignant crises affecting the living world today, the nature and work of intellectuals with a focus on the critical sociology of two prominent thinkers is discussed. In answer to this questionnaire, it is shown that although the two theorists have distinct and conflicting epistemological aspects, their theoretical apparatus is closely related to the conditions of society in contemporary danger. The purpose of this study is to critically examine the exposure of contemporary critical sociology in the era of post societies "post-corona". Conclusion: The main purpose of the present study is to compare the intellectual work of Michel Foucault to Jürgen Habermas in the situation of "post-…" societies and to find the effective and useful aspects of Foucault's theories and Habermas's views in the face of crises and dangers of humans’ political and social life in our “present” time.