شهرهاي دانش، شهرهاي دانشگاهي و مطالعات آمايش سرزمين

Knowledge Cities, Academic Cities and Spatial Planning

اهداف: پيدايش شهرهاي دانش جديد پيامد شكل گيري جامعه دانش محور و اقتصاد دانش بنيان است. ظهور اين مراكز از سويي نتيجه تقارب تئوري هاي توسعه دانش محورو مديريت دانش و مطالعات شهري است. از سويي شهر دانش نتيجه آشتي رفاه اقتصادي و ارزش هاي اجتماعي نيزهست؛ جايي كه سرمايه هاي فكري ، سرمايه اجتماعي، سرمايه انساني و سرمايه مالي و فيزيكي با هم گره مي خورند؛ مكاني كه در جذب، حفظ و رشد مغزها كارآمد است. شكل گيري شهرهاي دانش عمدتاً از مولفه‌هايي آغاز شده است كه ريشه جغرافيايي داشته و مستقيماً به مبحث آمايش سرزمين ارتباط دارد.شهرهاي دانش بيش از ساير اجتماعات انساني نيازمند افق راهبردي و طرح توسعه و آينده پژو هي هستند بنابراين در طرح‌هاي آمايش نيازمند توجه مضاعف‌اند . امري كه دركشورايران مورد كم توجهي قرارگرفته است. هدف اصلي مطالعه حاضر اين است كه با توجه به اركان و ويژگي‌هاي شهرهاي دانش و شهرهاي دانشگاهي روشن كند چه ملاحظات عمده‌اي براي تكوين درست اين مراكز مي‌بايست مدنظر سياستگذاران قرار گيرد؟روش مطالعه: اين پژوهش ازنظر هدف درزمره تحقيقات كاربردي، ازنظر ماهيت يك پژوهش كيفي، وازنظرروش يك مطالعه تطبيقي-مقايسه اي است.يافته‌ها: يافته هاي مطالعه مقايسه اي نشان مي دهد شهرهاي دانشگاهي ايران از ميان سه گروه ويژگي (توسعه دانشگاهي – توسعه اجتماعي و فرهنگي – ويژگي هاي ارتباطي) تنها ويژگي نخست را در عمل تحقق داده اند.نتيجه‌گيري: توسعه شهرهاي دانش و شهرهاي دانشگاهي در ايران تكثير واحدهاي علمي و مراكز دانشگاهي بوده است نه ارتقا و توسعه هنجارهاي علم. حتي تأسيس و توسعه اين مراكز در امتداد سنت علمي قديم ايران نبوده بلكه سرريز ناموزون يك تقاضاي اجتماعي مهار نشده بوده است كه بدون توجه به اصول آمايش سرزمين به خودي خود شكل گرفته است. نويسنده هشت پيشنهاد براي بهبود اين وضعيت درانتهاي مقاله ارائه كرده است.

Objectives: The advent of modern knowledge cities is the consequence of formation of knowledge-centered society and knowledge-based economy. The appearance of these centers, on the one hand, results from convergence of theories of knowledge-based development, knowledge management and urban studies. On the other hand, knowledge city is the result of the reconciliation between economic welfare and social values; a place where intellectual capital, social capital, human capital, as well as financial and physical capitals are strongly connected and influence each other; an efficient place in attracting, retaining and growing brains. The formation of knowledge cities is mainly started from components with geographical origins and directly related to the subject of land-use planning. Knowledge cities are in need of strategic plans, development plans and future studies more than other human societies. Hence, they require multiple-dimension attention to regional planning. This has been neglected in Iran.The main purpose of this study is to clarify what are the main considerations for the proper development of these centers, given the pillars and characteristics of knowledge cities and academic cities.Methods: This qualitative comparative study is in the category of applied research in terms of purpose. Results: The findings show that Iran academic cities just have the first characteristic among the three characteristics (academic development, social and cultural development, communicative characteristics) of knowledge cites in practice. Conclusion: The development of knowledge cities and academic cities in Iran has been the proliferation of scientific units and university centers, not the promotion and development of science norms.Even the establishment and development of these centers has not been in line with the ancient scientific tradition of Iran. Rather, the unbalanced overflow has been an unbridled social demand that has formed on its own without regard to the principles of spatial planning.The author offers eight suggestions for improving this situation at the end of the article.