تحليل محتواي قوانين و ضوابط معماري و شهرسازي مرتبط با افراد كم‌توان و توان‌ياب

حضور همه انسان چه توانمند و چه توان‌ياب در محيط و انجام فعاليت‌هاي حياتي، مستلزم مناسب بودن محيط شهري و دارا بودن استقلال حركتي است. به همين دليل در راستاي برقراري عدالت اجتماعي و حقوق شهروندي، نهادهاي ذي‌ربط در سال‌هاي اخير كوشيده‌اند، ضوابط و قوانيني در اين راستا، مصوب كنند. اجراي اصوليِ مناسب‌سازي‌ فضاهاي شهري در جهت تسهيل حركت افراد داراي معلوليت، نيازمند ضوابط استاندارد است. در همين راستا، هدف اين پژوهش، بررسي و تحليل قوانين موجود در ارتباط با افراد داراي معلوليت مي‌باشد. پس از بررسي قوانين، ضوابط و مصوبات، با استفاده از تحليل محتوا قوانين و مصوبات، موضوعات اصلي استخراج و در ادامه ميزان فراواني آن‌ها در قوانين داخلي بيان شده است. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد، دو موضوع رعايت ضوابط و دستورالعمل مناسب‌سازي بيشترين حضور را در مجموعه قوانين داشته و دو نهاد مركز مطالعات راه و مسكن و شهرسازي وزارت راه و شهرسازي و همچنين معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران و اداره كل معماري و ساختمان، ضوابط و دستورالعمل‌هايي را در ارتباط با بهينه‌سازي حضور معلولان تصويب كردند. بررسي ضوابط و دستورالعمل‌ها نشان مي‌دهد مهم‌ترين چالش و خلأ در مسير اجراي اين ضوابط، عدم‌جامعيت قوانين و ضوابط، نبود ضمانت اجرايي مناسب و يك برنامه جامع و همچنين عدم پيش‌بيني منابع جهت تأمين نيازهاي مالي در راستاي اجراي ضوابط و قوانين است كه همچنان وضعيت حضور معلولين و افراد توان‌ياب در شهر با مشكل مواجه است.