نگاشت كنشگران و تحليل روابط بين آن‌ها در مناقشه آبي بين شهر تهران و حوضه‌هاي آبريز سدهاي تأمين كننده آب شرب آن

Mapping Stakeholders and Their Relationships in the Water-Related Conflicts Between the Capital City of Tehran and the Supplying Catchments of Drinking Water

وجود گروداران متنوع با منافع و اهداف متفاوت، كميابي و توزيع نامتوازن آب و افزايش تقاضاي آن باعث شده است تا مناقشه به يكي از اصلي ترين مسايل آبي تبديل شود. به دليل برهم كنش سيستم هاي آبي با ديگر سيستم هاي انساني، مواجهه صحيح با مناقشات آبي از اهميت ويژه اي برخوردار است. اولين مرحله در مواجهه با مناقشه، تحليل و شناخت آن است. انتقال آب به عنوان يك راه كار اصلي براي مواجهه با مساله كميابي آب شرب تهران، منجر به ايجاد بالقوه مناقشات متعدد در حوضه هاي آبريز مبداء شده است. به دليل تاثير مستقيم مناقشات ايجاد شده در تامين آب شرب تهران، اين تحقيق بر آن شد تا زمينه مناقشات موجود در حوضه هاي آبريز تامين كننده آب شرب شهر تهران را مورد تحليل و بررسي قرار دهد. در اين راستا، شناسايي و تحليل موضوعات، دلايل و گروداران مناقشات آبي و نوع روابط ميان گروداران، اهداف اصلي اين تحقيق را تشكيل دادند. بر اين اساس، مناقشات آبي در حوضه هاي مورد نظر با استفاده از ابزار نگاشت مناقشه براساس چارچوب Conflict and Development Analysis سازمان ملل مورد تحليل قرار گرفت. نتايج مطالعات نشان داد به طور كلي مناقشات آبي موجود در حوضه هاي مورد مطالعه در زمينه هاي تخصيص حقابه، توسعه و محيط زيست هستند. اصلي ترين دليل ايجاد مناقشه در حوضه هاي مزبور نيز، انتقال آب به شهر تهران بدون درنظر گرفتن ابعاد انساني و منافع و ملاحظات حوضه هاي مبدا است. بر اين اساس، كنشگران درگير در اين مناقشه به تفكيك هر يك از حوضه هاي مبدا مشخص شدند و رابطه مناقشه آميز يا اتحاد بين اين كنشگران در قالب يك نگاشت تحليلي به نمايش درآمد.

Existence of various stakeholders with different values, interests, and goals, scarcity and unbalanced water distribution, as well as increasing demands have made conflict one of the main issues of water systems. Due to the interaction of water systems with other human systems, the correct water conflicts addressing is significant. The first step in dealing with a conflict is to recognize and analyze it. Water transfer is a solution that has been adopted to deal with the problem of scarcity of drinking water in Tehran, which has led to the potential for numerous conflicts in the origin catchments. Due to the direct impact of the water conflicts on Tehran's drinking water supply, this research was conducted to analyze the potential of conflicts in Tehran's drinking water supplier catchments. In this regard, identifying and analyzing the issues, causes, and stakeholders of water conflicts and the type of relationships among stakeholders were the main objectives of this research. Water conflicts in the target basins were analyzed using the conflict mapping tool based on the Conflict and Development Analysis framework developed by the UN. The results showed that in general, the existing conflicts are in the fields of water allocation, development, and environment. The main reason for the conflicts in these basins is the adoption of alternatives such as transferring water to Tehran. As the outputs, the actors in the water conflict were recognized and the relationship among them corresponding to their alliance and/or conflict were mapped.