تحولات دگرگوني شيست‌هاي پليتي فشاربالا واقع در شمال‌غرب شهر نهاوند از نواردگرگوني سنندج- سيرجان، ايران

Metamorphic Evolution of High-pressure Pelitic Schists from Northwest of Nahavand in the Sanandaj-Sirjan Metamorphic Belt, Iran

شيست ­هاي پليتي كه داراي مجموعه كانيايي فشار بالا هستند، در شمال­غربي شهر نهاوند از نوار دگرگوني سنندج - سيرجان واقع در غرب ايران يافت شدند. مشاهدات پتروفابريكي و نتايج تجزيۀ شيميايي كاني­ها نشان مي­دهد كه شيست‌هاي پليتي منطقه نهاوند دو مرحله دگرگوني را ثبت كرده­اند. مرحلۀ قديمي ­تر (M1) با بقاياي پيروكسن امفاسيتي تبديل­ شده به كلريت، ادخال­هاي گلوكوفاني و ميكاي سفيد فنژيتي واقع در مركز پلاژيوكلاز آلبيتي، ساختار منطقه ­بندي شيميايي در آمفيبول­ها با مركز وينچيتي و در ميكاي سفيد با مركز فنژيتي مشخص مي­شود. اين در حالي است كه در مرحلۀ دوم دگرگوني (M2) آمفيبول­هاي ترموليتي، كلريت­هاي از نوع كلينوكلر و ميكاي سفيد از نوع موسكوويت كه تشكيل­دهندۀ شيستوزيته اصلي هستند و يا در حاشيۀ فشارشي پلاژيوكلاز­هاي آلبيتي ديده مي­شوند، شناخته مي­شود. محاسبه و تخمين شرايط فشار-دماي مراحل دگرگوني M1 و M2 با استفاده از دما-فشارسنج­هاي استاندارد و نرم­افزار ترموكالك نشان مي­دهد كه مرحلۀ M1 در شرايط ميانگين kbar15/5P= و ◦C 575T= و مرحلۀ M2 در شرايط ميانگين kbar4/5P= و ◦C600T= تشكيل شده­اند. الگوي فشار- دماي حاصل ­شده نشان‌گر مسيري ساعت­گرد است كه در آن دگرگوني فشار بالا (مرحلۀ M1) با يك دگرگوني بازگشتي فشار پايين (مرحلۀ M2) دنبال مي­شود. اين الگوي فشار- دما در منطقه نهاوند مي­تواند بر اثر فرورانش صفحه اقيانوسي نئوتتيس به زير صفحه ايران ايجاد شده باشد.

Pelitic schists containing high-pressure mineral assemblage were found from the Sanandaj-Sirjan metamorphic belt in northwest of Nahavand city in western Iran. Textural observation as well as chemical analyses of minerals shows that pelitic schists of the Nahavand area recorded two metamorphic stages. The earlier stage (M1) is testified by relicts of pyroxene, glaucophane and phengite inclusions in core of albitic plagioclase and winchite and phengite cores in chemically zoned amphibole and white mica, respectively. While the second stage (M2) is documented by tremolite, chlorite and muscovite in the main schistosity and in the pressure shadow of albitic plagioclase blasts. P-T estimation of M1 and M2 metamorphic stage by using calibrated thermobarometers and Thermocalc software revealed an average pressure and temperature of 15.5 kbar and 575 ◦C for the M1 stage, whereas the M2 stage has been constrained at P= 4.5 kbar and T= 600 ◦C. The obtained P-T pattern show a clockwise path in which the high-pressure metamorphic stage of M1 continued by the retrograde low-pressure metamorphic stage of M2. This P-T path could be formed during subduction of Neo-Tethys oceanic plate under Iranian plateau.