كليدواژه :
ارزش , اخلاق , كتب درسي , دوره ابتدايي , تحليل محتوا , آنتروپي شانون
چكيده فارسي :
در پژوهش حاضر محتواي كتاب هاي درسي دوره ابتدايي به لحاظ ميزان توجه به مولفه هاي ارزش هاي اخلاقي بررسي شده است. جامعه تحليلي شامل كتابهاي درسي دوره ابتدايي در سال تحصيلي 1397−1398 مي باشد كه براساس نمونهگيري هدفمند پنج عنوان فارسي بخوانيم، فارسي بنويسيم، تعليمات اجتماعي، هديههاي آسمان و آموزش قرآن به عنوان نمونه انتخاب گرديد. ابزار جمعآوري اطلاعات سياهه تحليل محتوا مشتمل بر هفده ارزش اخلاقي بود كه عبارت اند از قناعت، عفت، ظلمستيزي، شجاعت، ايثار، تواضع، وطندوستي، امانتداري، همدلي، پشتكار، صداقت، صبر، مهرورزي، احترام، قدرشناسي، وفاي به عهد و گذشت كه روايي آن با استفاده از قضاوت متخصصان تعيين شد. دادههاي حاصل با استفاده از شاخصهاي آمار توصيفي در فرايند تحليلي آنتروپي شانون، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان دادند كه 413 مرتبه به ارزشهاي اخلاقي در كتابها توجه شده است كه سهم كتاب فارسي بخوانيم 122، فارسي بنويسيم 63، تعليمات اجتماعي 61، هديههاي آسمان 87 و آموزش قرآن 80 مرتبه بوده است. براساس شاخص ضريب اهميت ارزش اخلاقي شجاعت با ضريب (066/)، قدرشناسي با ضريب (066/)، ايثار با ضريب (065/)، مهرورزي با ضريب (064/)، وطندوستي با ضريب (063/) و صبر با ضريب (062/) شش ارزش مهم، پرتكرار و مورد توجه در كتابهاي درسي دوره ابتدايي بودهاند.
چكيده لاتين :
The present study aimed to analyze the status of moral values in primary school textbooks. The analytical society included five textbooks of the primary school –Let’s Read Farsi, Let’s Write Farsi, Social Teachings, Heavenly Gifts, and Teaching Quran – purposively sampled during academic years 2018-19. The content analysis list of seventeen ethical values, including contentment, chastity, fighting against injustice, courage, sacrifice, humility, patriotism, trusteeship, sympathy, perseverance, honesty, patience, affection, respect, appreciation, keeping promises, and forgiveness constituted our data collection tool, whose validity was determined by experts’ opinions. The collected data were analyzed by using descriptive statistics indices in Shannon entropy analytical process. The results of the analysis revealed that the above ethical values were mentioned 413 times in the selected textbooks: Let’s Read Farsi (122 times), Let’s Write Farsi (63 times), Social Teachings (61 times), Heavenly Gifts (87 times), and Teaching Quran (80 times). In terms of the relative importance index, the following six moral values were among the most important values highly noted in the selected textbooks of the primary school: courage (0.066), appreciation (0.066), sacrifice (0.065), affection (0.064), patriotism (0.063), and patience (0.06).
