«تشخص» از ديدگاه غياث‌الدين منصور دشتكي بر مبناي حكمت متعاليه

"Individuation" From Ghias-al-Din Mansur Dashtaki's Perspective Based on Transcendent Philosophy

در بيشتر كتب فلسفي مسأله‌ي «تشخّص»، و تعيين ملاك آن مورد بحث قرار گرفته و اقوال مختلفي از سوي فلاسفه ابراز گشته است. اين پژوهش بر آن است تا نظر «غياث‌الدين منصور دشتكي شيرازي» يكي از متفكران حوزه فلسفي شيراز را در باب تشخّص بررسي نمايد. با تتبّع در آثار اين متفكر بر مبناي تفكر صدرايي و با روش توصيفي تحليلي مشخص مي‌گردد كه دشتكي «تشخّص» را امري اعتباري و در زمره معقولات ثاني به شمار آورده، آن را زائد بر ماهيت و داخل در هويّت شيء مي‌داند؛ به اين معنا كه تشخص وجود مستقلي در خارج ندارد و همان ماهيت متشخّصه است. غياث‌الدين، ثبات شخصيت انسان را در دنيا و آخرت به استمرار ماهيتش دانسته و در باب عامل تشخّص انسان دچار تهافت‌گويي شده است. آنچه غياث‌الدين منصور را رو در روي ملاصدرا نشانده؛ اين است كه مبناي تشخّص در وي اصالت ماهيت است و در ملاصدرا اصالت وجود.

In philosophical books, the issue of "Individuation" and the determination of its criteria have been discussed. This research examines the opinion of "Ghias-al-Din Mansur-Dashtaki", one of the philosophers in the Shiraz Philosophical School, regarding Individuation. With deliberation on his works on the basis of Sadrian thought and by a descriptive-analytical method, it turned out that Ghias-al-Din considers "Individuation" as a mentally posited issue and amongst the Secondary Intelligibles; believing it to be redundant to the quiddity and relevant to the identity of the object; meaning not having an independent existence outside and the same as individual quiddity. Ghias-al-Din considers the stability of human personality in this world and the hereafter as the continuation of its quiddity and in regard to the cause of human Individuation he has been contradicting himself. For Ghias-al-din Mansour the principality of quiddity is the basis of Individuation while for Mulla Sadra it’s the principality of existence.