آموزش برنامة جامع حل خلاق مسئله و اثربخشي آن بر كاهش مشكلات رفتاري دانش آموزان تيزهوش

Training of Comprehensive Creative Problem Solving (CPS) Program and Its Effectiveness on Reducing Behavior Problems in Gifted Students

پژوهش حاضر با هدف آموزش برنامۀ حل مسئلۀ خلاق و تعيين اثربخشي آن، در كاهش مشكلات رفتاري دانش‌آموزان تيزهوش دبستاني انجام شده است. پژوهش به‌صورت نيمه‌آزمايشي و با دو گروه مداخله و كنترل با پيش‌آزمون و پس‌آزمون صورت گرفته است. جامعۀ آماري شامل دانش‌آموزان تيزهوش پسر دورۀ ابتدايي مدرسۀ ملاصدراي شهر كرج ورودي 1398-1399 است. نمونۀ آماري، 50 نفر دانش‌آموز پسر دورۀ دوم دبستان هستند كه به‌صورت تصادفي ساده انتخاب و به دو گروه 25 نفري آزمايش و كنترل تقسيم شدند. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسشنامۀ مشكلات رفتاري آخنباخ (CBCL) بود. براي گروه آزمايش 12 جلسه برنامۀ حل خلاق مسئله به‌صورت هفته‌اي دو جلسه ارائه شد. هم‌زمان والدينشان هم چهار جلسه آموزش ديدند. هردو گروه در دو مرحلۀ پيش‌آزمون و پس‌آزمون به پرسشنامۀ مشكلات رفتاري پاسخ دادند. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 25 تجزيه‌وتحليل شد و از آزمون كولموگروف-اسميرنوف به‌منظور سنجش نرمال‌بودن داده‌ها و آزمون كوواريانس براي آزمون فرضيۀ پژوهش استفاده شد. يافته‌ها نشان داد آموزش برنامۀ جامع حل مسئلۀ خلاق، به‌طور معناداري موجب كاهش مشكلات رفتاري دانش‌آموزان تيزهوش مي‌شود (0/005>P)؛ بنابراين آموزش برنامۀ جامع حل مسئلۀ خلاق، با ايجاد حس كارآمدي و احساس اعتمادبه‌نفس مي‌تواند حل مسئله را در مواجهه با مشكلات رفتاري قرار دهد و زمينه را براي كاهش مشكلات رفتاري‌شان فراهم آورد.

The present study aimed to train the creative problem solving program and determines its effectiveness on reducing behavior problems in gifted elementary students. The research was conducted as a quasi-experimental study with two intervention and control groups with pretest and posttest. The statistical population comprised gifted male primary school students of Mulla Sadra school in Karaj who started school in 2019-2020. The statistical sample consisted of 50 second grade male students who were randomly selected and divided into experimental and control groups. The data collection instrument was Achenbach Child Behavioral Checklist (CBCL). The experimental group received 12 sessions of the program twice a week and their parents received 4 training sessions at the same time. Both groups answered the Child Behavioral Checklist in two phases, a pretest and a posttest. Data analysis was conducted using SPSS-25. The results showed that training a comprehensive creative problem-solving program significantly reduced behavior problems in gifted students (P <0.005). Therefore, training Comprehensive Creative Problem Solving Program can counteract behavior problems by creating a sense of efficiency and self-confidence and laying the foundation for reducing behavior problems.