مقايسة اثربخشي بازتواني شناختي با استفاده از كامپيوتر و يكپارچگي حسي و تلفيق اين دو روش بر بهبود انعطاف پذيري شناختي دانش آموزان داراي اختلال يادگيري خاص

Comparison of the Effectiveness of Computer-Assisted Cognitive Rehabilitation, Sensory Integration, and the Combination of These Two Methods on Improving the Cognitive Flexibility of Students with a Specific Learning Disorder

هدف پژوهش حاضر، مقايسۀ اثربخشي بازتواني شناختي با استفاده از كامپيوتر و يكپارچگي حسي و تلفيق اين دو روش بر بهبود انعطاف‌پذيري شناختي دانش‌آموزان داراي اختلال يادگيري خاص است. روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه‌هاي نابرابر و پيگيري يك‌ماهه است. جامعۀ آماري پژوهش، دانش‌آموزان داراي اختلال يادگيري خاص مراجعه‌كننده به كلينيك‌هاي پندار و آتيه در شهر تهران، در سال تحصيلي 1397-1398 هستند كه از بين آن‌ها 58 دانش‌آموز (32 پسر و 26 دختر) مبتلا به اختلال يادگيري خاص به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند و 14 نفر در گروه آزمايشي اول، 15 نفر در گروه آزمايشي دوم، 16 نفر در گروه آزمايشي سوم و 13 نفر در گروه گواه به‌صورت تصادفي قرار گرفتند. براي اندازه‌گيري عملكرد انعطاف‌پذيري شناختي، از آزمون دسته‌بندي كارت‌هاي ويسكانسين (WCST) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از تحليل واريانس، با اندازه‌گيري مكرر، در نرم‌افزار SPSS 24 تحليل شد. يافته‌ها نشان داد بازتواني شناختي با استفاده از كامپيوتر و تلفيق آن با يكپارچگي حسي به‌طور معنادار انعطاف‌ پذيري شناختي را در دانش‌آموزان داراي اختلال يادگيري خاص بهبود مي‌بخشد (0/01>P). يكپارچگي حسي نيز به‌طور معنادار انعطاف‌ پذيري شناختي را در دانش‌آموزان داراي اختلال يادگيري خاص افزايش مي‌دهد (0/05>P)، اما بين اين سه روش در بهبود انعطاف‌پذيري شناختي تفاوتي وجود ندارد. از اين‌رو مي‌توان از بازتواني شناختي با استفاده از كامپيوتر و يكپارچگي حسي و تلفيق اين دو روش در بهبود انعطاف‌پذيري شناختي دانش‌آموزان مبتلا به اختلال يادگيري خاص استفاده كرد.

The purpose of this study is to compare the effectiveness of computer-assisted cognitive rehabilitation, sensory integration, and the combination of these two methods on improving the cognitive flexibility of students with specific learning disorder. The research method was quasi-experimental with a pretest/posttest design with unequal groups and one month follow-up. The statistical population consists of students with specific learning disorders referred to Pendar and Atieh clinics in Tehran during the academic year 2019-2020. Of them, 58 students (32 boys and 26 girls) with specific learning disorders were selected through available sampling, and 14 subjects were randomly replaced in the first experimental group, 15 subjects in the second experimental group, 16 subjects in the third experimental group, and 13 subjects in the control group. The Wisconsin Card Storing Test (WCST) was used to measure cognitive flexibility. Data were analyzed by analysis of variance with repeated measures using SPSS-24 software. The results showed that computerized cognitive rehabilitation and combination with sensory integration significantly improved cognitive flexibility in students with specific learning disorders (P<0.01). In addition, sensory integration also significantly improves cognitive flexibility in students with specific learning disorders (P<0.05). However, there is no difference between these three methods in improving cognitive flexibility. Therefore, computer-assisted cognitive rehabilitation, sensory integration, and the combination of these two methods can be used to improve cognitive flexibility in students with specific learning disorder.