عنوان مقاله :
كاركردهاي گل اخرا در پيش‌ازتاريخ خاور نزديك باستان، با رويكرد باستان‌شناسي- انسان شناسانه
پديد آورندگان :
رضايي، محمد حسين دانشگاه شيراز، شيراز، ايران , خرم آبادي، مريم دانشگاه نيشابور، نيشابور، ايران , گاراژيان، عمران دانشگاه تهران، تهران، ايران
كليدواژه :
گل اُخرا , پيش از تاريخ , كاربرد , نماد , خاور نزديك
چكيده فارسي :
اُخرا اصطلاحي است كه باستان‌شناسان براي توصيف رنگ‌دانه‌هاي زمين، معمولاً به رنگ قرمز استفاده كرده‌اند. در پژوهش حاضر به بررسي شواهد بر جاي مانده در خصوص استفاده از گل اخرا، دلايل و چرايي (جنبه كاربردي يا نمادين) استفاده از اين رنگ‌دانه از دوران پارينه‌سنگي تا دوران معاصر پرداخته مي شود، لذا پژوهش حاضر در پي پاسخ به پرسش‌هايي است، در خصوص اين‌كه استفاده از گل اُخرا از چه بازه زماني و در چه مناطقي آغاز شده است؟ گل اُخرا در ميان مردمان پيش از تاريخ چه كاربرد و استفاده‌اي داشته است؟ از منظر رويكرد باستان‌شناسي- انسان شناسانه، رنگ‌دانه‌هاي اُخرا چه خصوصياتي دارند كه در بلندمدت از سوي جوامع بهره‌برداري شده‌اند؟. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي- تاريخي مبني بر رويكرد باستان‌شناسي- انسان شناسانه است. در پژوهش حاضر، در ابتدا به بررسي شواهد استفاده از گل اُخرا در ميان جوامع پيش از تاريخ خاور نزديك و در ادامه به مطالعات انسان‌شناختي و مردم شناختي صورت گرفته در ميان جوامع مختلفي كه از گل اُخرا استفاده مي‌كنند، پرداخته‌شده است تا از اين‌رو بتوانيم دلايل استفاده از رنگ‌دانه اُخرا از سوي جوامع پيش از تاريخ را روشن سازيم. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه اُخرا در حقيقت براي اهداف گسترده‌اي از جمله، اهداف هنري، دارويي، همچون براي رنگ‌آميزي اشيا، رنگ كردن بدن، يا به‌عنوان نگه‌دارنده مواد غذايي و حفاظت از چوب، دفع حشرات، دباغي كردن پوست و براي مراسم آئيني و تدفيني استفاده‌شده است.
چكيده لاتين :
no abstract
عنوان نشريه :
جستارهاي باستان شناسي ايران پيش از اسلام
