تأثير توان بخشي شناختي رايانه اي بر كاركردهاي اجرايي و حل مسأله در دانش آموزان با اختلال يادگيري رياضي

Effect of computerized cognitive rehabilitation on executive function and problem-solving of students with a mathematic learning disability

هدف اين پژوهش، بررسي تأثير توان‌ بخشي شناختي رايانه‌اي بر توانايي كاركردهاي اجرايي و حل مسأله دانش‌آموزان با اختلال يادگيري در رياضي بود. اين پژوهش از نوع نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه و پيگيري دوماهه بود. جامعه آماري شامل دانشآموزان پسر پايه چهارم ابتدايي با اختلال يادگيري در رياضي شهر كرج در سال تحصيلي 1399- 1398 است كه به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده تعداد 40 نفر انتخاب و پس از همتاسازي با جايگزيني تصادفي در گروه‌هاي آزمايش (20 نفر) و گواه (20 نفر) قرار گرفتند. آزمودني‌هاي گروه آزمايش به مدت 10 جلسه 50 دقيقه‌اي برنامة آموزش نرم‌افزار توان‌بخشي شناختي كاپتانزلاگ (نسخه 2018) را به‌شيوه انفرادي دريافت كردند، در حالي‌كه به گروه گواه اين برنامة آموزشي ارائه نشد. به منظور جمع‌آوري داده‌ها از آزمون دسته‌بندي كارت‌هاي ويسكانسين (WCST) برگ و گرانت (1948)، آزمون برج لندن (TOL) شاليس (1982) استفاده شد. از تحليل كوواريانس با نسخة 24 نرم‌افزار SPSS براي تحليل داده‌ها استفاده شد. توان‌بخشي شناختي رايانه‌اي باعث شد كه گروه آزمايش در مراحل پس‌آزمون و پيگيري در مقايسه با گروه گواه، درجاماندگي، زمان و كوشش‌هاي كمتري را براي رسيدن به الگو صرف كنند، انعطاف‌پذيري شناختي آنان نيز افزايش يافت؛ همچنين زمان تأخير، زمان آزمايش و تعداد خطاي كمتري را براي حل مسأله داشتند، در حالي كه تعداد مسائل حل شدة آنان افزايش يافت (0/01>P). يافته‌ها نشان داد برنامة توان‌بخشي شناختي رايانه‌اي بر بهبود كاركردهاي اجرايي و حل مسأله دانش‌آموزان با اختلال يادگيري در رياضي موثر است و مي‌تواند به‌ عنوان يك روش مداخله‌اي مناسب استفاده شود.

This study aimed to investigate the effectiveness of computer-based cognitive rehabilitation on executive function and problem-solving of students with Mathematics Learning Disabilities. This is a quasi-experimental study with pre-test and post-test design and a control group and two-month follow-up. The statistical population includes fourth grade elementary male students with learning disabilities in mathematics in Karaj during the 2019-2020 academic year, 40 people were selected by simple random sampling method and after matching with random replacement, they were divided into experimental (n=20) and control (n=20) groups. The subjects in the experimental group received the Captain's Log cognitive rehabilitation software Training Program (version 2018) individually for 10 sessions of 50 minutes, while the control group was not provided with this training program. To collect the research data the Wisconsin Card Sorting Test (WCST) of Berg & Grant (1948), Tower of London Test (TOL) of Shallice (1982) were used. The data were analyzed with a Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA) test using the 24th version of SPSS. Computer cognitive rehabilitation caused the experimental group to spend less preservation time, and effort than the control group to achieve the pattern, and their cognitive flexibility increased; They also had less delay time, test time, and fewer errors to solve the problem, while their number of solved problems increased (p<0.01). The results of the present research show a computerized cognitive rehabilitation training program can be used as an appropriate method for improving executive function and problem-solving among students with mathematics learning disabilities.