بررسي مقايسه‌اي اختلال هموستاز محيطي هورمون‌هاي تيروئيدي در بيماران همودياليزي ديابتي و غيرديابتي

مقدمه: بيماري مزمن كليوي يكي از علل فزاينده مرگ‌ومير در كشورهاي توسعه‌يافته است. شيوع بيماري‌هاي تيروئيدي در افراد مبتلا به بيماري مزمن كليوي بيشتر است؛ اما سازوكارهاي ايجاد آن هنوز به‌خوبي شناخته‌نشده است. مطالعۀ حاضر با هدف بررسي سطوح خوني هورمون‌هاي تيروئيدي در بيماران ديابتي (نوع 2) و غيرديابتي مبتلا به مرحلۀ نهايي بيماري مزمن كليوي و تحت درمان با همودياليز صورت گرفت. مواد و روش ها: در بيماران همودياليزي، سطح سرمي هورمون محرك تيروئيد (TSH/Thyroid stimulating hormone)، 3، 5، #39;3، #39;5 تترا يدوتيرونين (T4/thyroxine) و 3، #39;3، 5 تري يدوتيرونين (T3) سنجيده شد. علاوه بر آن، پروفايل عملكرد كليوي (اوره و كراتينين)، اسيد اوريك، پروفايل ليپيدي سرم و ميزان قند خون ناشتا نيز اندازه‌گيري گرديد. يافته‌ها: ميزان هورمون‌هاي TSH، T4 و T3 در بيماران همودياليزي ديابتي با افراد همودياليزي غيرديابتي تفاوت آماري معناداري ندارد؛ اما نسبت 3، #39;3، 5 تري يدوتيرونين به تيروكسين (T3/T4 ratio) در گروه همودياليزيديابتي در مقايسه با بيماران همودياليزيغيرديابتي، تفاوت آماري معناداري نشان داد (P 0.05). اين نسبت در بيماران زن همودياليزيديابتي در قياس با افراد همودياليزي -غيرديابتي به‌ترتيب برابر 026/0 ±220/0 و 12/0 ±554/0 بود؛ اما براي مردان همودياليزيديابتي در مقايسه با افراد همودياليزي - غيرديابتي به‌ترتيب برابر 01/205 ±0/0 و 05/0 ±295/0 محاسبه گرديد. بحث و نتيجه‌گيري: اختلال هموستاز در نسبتT3/T4 ، در گروه همودياليزيديابتي نسبت به بيماران همودياليزيغيرديابتي وجود دارد و اين اختلال با محور هيپوتالاموسهيپوفيزتيروئيد مرتبط نيست و عوامل محيطي نظير ميزان فعاليت آنزيم‌هاي يدوتيرونين ديديناز نوع 1 و نوع 2 كه در تنظيم سطوح سرمي و تبديل T4 به T3 دخيل هستند، مي‌توانند مسئول تفاوت‌هاي مشاهده‌شده باشند.