ارزيابي و تحليل شاخص‌ جامع رقابت سياسي در استان‌هاي ايران (۱379-1398)

رقابت سياسي از عوامل مهم در بهبود عملكرد اقتصادي است؛ رشد رقابت سياسي امكان حضور نخبگان در نظام سياسي را افزايش مي‌دهد و با محدود كردن رانت‌هاي سياسي و تسلط بر منابع اقتصادي توسط گروه‌هاي ويژه، سياست‌مداران را وادار به تنظيم سياست‌هاي اقتصادي در جهت افزايش رفاه شهروندان مي‌كند. بر اين اساس استدلال مي‌شود افزايش رقابت سياسي، كارايي اقتصادي را بهبود مي‌بخشد. چنين رويكردي گسترش رقابت سياسي را مورد توجه حكومت‌ها قرار مي‌دهد. اين مقاله، موقعيت نسبي استان‏هاي كشور از حيث شاخص رقابت سياسي و همچنين بررسي تغييرات آن در سطح استان‌ها را بررسي مي‌كند تا وضعيت شاخص رقابت سياسي، به‌عنوان يك مؤلفه مهم در عملكرد اقتصاد منطقه‌اي، ارزيابي شود. در فرضيه تحقيق اولاً پراكندگي قابل ملاحظه‌اي بين نواحي مختلف از‌حيث رقابت سياسي وجود دارد و ثانياً، عملكرد اين نوع رقابت در كشور تاكنون مطابق انتظار نبوده است. در اين راستا، بر پايه شاخص‌هاي مختلف رقابت سياسي يك شاخص جامع رقابت سياسي بر پايه روش ريشه ميانگين مجموع مجذورات معرفي و اندازه‌گيري و سپس وضعيت شاخص رقابت سياسي در سطح استان‌هاي كشور طي سال‌هاي 1379 تا 1398 ارزيابي مي‌شود. نتايج نشان مي‌دهند اولاً ازنظر شاخص رقابت سياسي پراكندگي قابل ملاحظه‌اي بين نواحي مختلف وجود دارد به‌طوري‌كه استان‌هاي كشور را به سه سطح رقابت سياسي پايين، متوسط و بالا مي‌توان طبقه‌بندي كرد. ثانياً روند متوسط شاخص رقابت سياسي طي دوره 20 ساله در استان‌هاي كشور عموماً نزولي است كه با توجه به نقش رقابت سياسي در عملكرد منطقه‌اي بايد سياست‌هاي لازم براي رشد رقابت سياسي در سطح ملي و منطقه‌اي تدوين شود.