حصاركشي: تحليلي بر دوگانگي نشانگان حصار و حصاركشي در ميان مردم سواد كوه مازندران

Fencing: An Analysis of the Duality of Fence and Fencing Syndrome among in Savadkuh- Mazandaran

در قديم مردم براي حفاظت از خود و تأمين امنيت، دور شهرها حصار مي‌كشيدند، اما با گذشت زمان و در دهه‌هاي اخير، فرهنگ جدايي‌گزيني اجتماعي و خصوصي‌سازي، فرم و محتواي حصارها را تغيير داده و آن را با مزرعۀ شخصي، باغ ويلا و منازل خصوصي گره زده است. هدف اين پژوهش، تأملي جامعه‌شناختي بر دوگانگي نشانه‌شناختي حصار و حصاركشي در ميان مردم سوادكوه استان مازندران است تا بتوان به فهم معناي اجتماعي از يك سازۀ فيزيكي دست يافت. روش مورد استفاده در اين تحقيق، كيفي و مردم‌نگاري انتقادي است و بيست نفر از شهروندان سوادكوه به شيوۀ نمونه‌گيري هدفمند انتخاب و با آن‌ها مصاحبه شد. نتايج اين تحقيق نشان‌دهندۀ دوگانگي و استحالۀ معنايي حصار و حصاركشي در شهر سوادكوه است و با رويكرد نشانه‌شناختي و تصور از شهر در قالب دو مضمون اصلي «حصاركشي به‌مثابۀ مظهر زيست سنتي و هويت‌بخش» و «حصاركشي به‌عنوان مظهر غلبۀ ارزش‌هاي ابزاري مدرن، غريبگي و فردگرايي» مشخص شد. مقوله‌هاي محوري در بحث حصاركشي شامل «فقدان يا محدوديت حصار در گذشته»، «حصار نشانۀ مرزبندي و مراقبت از محصول و زمين كشاورزي»، «مظهر امنيت»، «مظهر سادگي و فقر حيات روستايي» و همچنين «نشانۀ ارزش‌يافتن زمين»، «مظهر مدرن‌شدگي و تفكيك»، «مظهر عقلانيت و شخصي‌سازي حريم» و «مظهر آسيب‌شناختي و بدبيني اجتماعي» هستند. درنهايت اين دوگانگي در سازه‌ها و نمادهاي شهري تصويري از دوگانگي و نابرابري فضايي و اجتماعي در گسترۀ وسيع محيط شهري دارد.

In the past, people built fences around cities to protect themselves and provide security. But over time and in recent decades, the culture of social segregation and privatization has changed the form and content of fences, tying them to private farms, villa gardens, and private homes. The aim of this sociological study is to examine the semiotic duality of fence and enclosure among the residents of Savadkuh in Mazandaran province in order to understand the social meaning of a physical structure. The method used in this study is qualitative and critical ethnography. Twenty citizens of Savadkuh were selected and interviewed randomly. The results of this study show the duality and semantic transformation of fencing in Savadkuh and with a semiotic approach and perception of the city in terms of two main themes: 1. “Fencing as a biological and identity manifestation” and 2. “Fencing as a manifestation of the dominance of modern instrumental values, alienation and individualism.” The central categories in the discussion of fencing include “the absence or limitation of fencing in the past”, “the fence as a sign of demarcation and care of agricultural land and product”, “the manifestation of security”, “the manifestation of simplicity and poverty of rural life” and also “the fence as a sign of land value”, “manifestations of modernization and segregation”, “manifestations of rationality and personalization of privacy” and “manifestations of pathology and social pessimism”. Finally, this duality in urban structures and symbols reveals a picture of spatial and social duality and inequality in a variety of urban environments.