پديد آورندگان :
طهماسبي، اصغر دانشگاه خوارزمي - گروه جغرافياي انساني، تهران، ايران , قادر مرزي، حامد دانشگاه خوارزمي - گروه جغرافياي انساني، تهران، ايران , رحيمي، فردين دانشگاه خوارزمي - گروه جغرافياي انساني، تهران، ايران , عزيزي، سميه دانشگاه خوارزمي - گروه جغرافياي انساني، تهران، ايران
كليدواژه :
تغيير اقليم , جوامع محلي , راهبرد سازگاري , شهرستان مشكين شهر
چكيده فارسي :
اگر چه تغيير اقليم همه جوامع انساني را تحت تأثير قرار ميدهد، اما بي‌شك روستاييان به خصوص در كشورهاي در حال توسعه آسيبپذيرترين قشر در مقابل تغييرات اقليمي هستند. در ساليان اخير راهكارهاي سازگاري جوامع محلي بسيار مورد توجه و تأكيد سازمان‌هاي بين‌المللي و مجامع علمي قرار گرفته‌اند. با اين وجود سازگاري روستاييان با تغييرات اقليمي در ايران كمتر در مطالعات پيشين مورد بررسي قرار گرفته است. از اين رو هدف كليدي پژوهش حاضر مطالعه درك و شناخت روستاييان شهرستان مشكين شهر استان اردبيل نسبت به تغييرات اقليمي، شناسايي استراتژيهاي سازگاري آنان در مقابل اين پديده و تبيين راهكارهاي ارتقاي ظرفيت سازگاري آنان است. اين پژوهش از نظر هدف كاربردي و از لحاظ روش از نوع كيفي موسوم به نظريه داده بنياد است. داده‌هاي مورد نياز به روش مصاحبه نيمه ساختاريافته با 55 تن از روستاييان شاغلين در بخش‌هاي اقتصادي (كشاورزي، دامداري، باغداري) جمع‌آوري و با بهره‌گيري از نرم‌افزار اطلس تي آي (ATLAS.ti) كدگذاري و تحليل شد. نتايج نشان داد اكثر مصاحبه شوندگان بر اين باور هستند كه افزايش پديده‌هاي خشكسالي، روزهاي گرم، وزش باد و كاهش بارندگيها به دليل تغييرات اقليمي اتفاق افتاده و بر معيشت آنان اثر گذاشته است كه از جمله اين پيامدها مي‌توان به كاهش توليد و كيفيت محصولات، افت سطح آبهاي زيرزميني، تخريب و از بين رفتن مراتع، كاهش منابع آب روستاها، كاهش دام، كاهش جمعيت، كمبود و گراني نهاده‌ها اشاره كرد. در مقابل روستاييان استراتژيهاي متعددي براي سازگاري با اين شرايط اتخاذ نمودهاند كه شامل كاشت محصولات ديمي، صرفه‌جويي در مصرف آب، توسعه آبياري قطره‌اي، پرورش بز، مديريت مصرف آب، كاهش سطح كاشت محصولات، حفر چاه غيرمجاز، مهاجرت از روستا، كاهش تعداد دام، كاهش دفعات آبياري و روي آوردن به كارگري بوده است. همچنين مصاحبه شوندگان راهكارهاي مختلفي از جمله آموزش، توسعه بيمه محصولات و خدمات روستايي، اعطاي تسهيلات و وام‌هاي كم‌‌بهره، توسعه سيستمهاي آبياري نوين، بازاريابي محصولات كشاورزي و دامي را براي ارتقاء ظرفيت سازگاري روستاييان در مقابل تغييرات اقليمي ارائه نمودند.
چكيده لاتين :
Although climate change affects all human societies, villagers are the most affected by, especially in developing countries. International organizations and scientific associations have given much attention and emphasis to community-based adaptation strategies. However, adaptation of villagers to climate change in Iran has been insufficiently studied in previous studies. This study aims to investigate villagers’ understanding of climate change in Meshkinshahr County, Ardabil Province, identify their adaptation strategies, and develop measures to improve their adaptive capacity. We used a quantitative approach and grounded theory method for data collection and analysis. The required data were collected through semi-structured interviews with 55 employees in the economic sectors (farmers, ranchers, gardeners) and coded and analyzed using ATLAS.ti software. The respondents believe that the increase in the frequency of droughts and wind, the number of hot days and the decrease in rainfall are related to climate change and have negatively affected their livelihoods in various ways. These include the reduction in the quality and grade of agricultural products, the decline in the water table, the degradation and destruction of pastures, the reduction in rural water resources, the reduction in livestock products, and the lack and high cost of agricultural inputs. In addition, villagers have developed various strategies to address these impacts, including rain-fed agriculture, water harvesting, drip irrigation, goat rearing, water consumption management, digging illegal wells, and migration to cities, to name a few. In addition, interventions such as education, developing insurance, providing financing and credit, developing modern irrigation systems, and marketing agricultural and livestock products were identified as measures to improve their adaptive capacity.
