كليدواژه :
بازار , بافنده , جامعه شناسي , طراح , قالي , نظريۀ عمل , هنر
چكيده فارسي :
قالي دست‌بافت ايران به‌عنوان هنر بومي و ملي و متن فرهنگي جامعه، امروزه با مشكلات و چالش‌هاي متعددي مواجه است. تبيين دلايل اين مشكلات يا بخشي از آن‌ها، عليرغم حضور اين محصول فرهنگي در زندگي اجتماعي، كم‌تر از منظر جامعه‌شناسي بررسي شده‌است. نظريه عمل بورديو يكي از مهم‌ترين نظريات در حوزه جامعه‌شناسي هنر است كه امكان تحليل حوزه‌هاي مختلف هنري را فراهم آورده است. واكاوي و تلاش براي صورت‌بندي ميدان قالي مطابق با اين نظريه، موضوع اين پژوهش است. از آن‌جايي كه قالي دست‌بافت شامل ميدان‌هاي متعدد است، بنابراين در اين پژوهش سه ميدان بازار(توليدكنندگان و صادركنندگان عمده)، طراحان و بافندگان، كه بيش از ساير ميدان‌ها در قاب اين نظريه و منظومه بورديو نزديك است، مورد مطالعه، بررسي و تحليل قرارگرفته است. از اين رهگذر، هنر قالي‌بافي و قالي دست‌بافت مطابق با مباني نظريه كنش بررسي و تحليل مي‌شود. برخي از يافته-هاي پژوهش چنين است : از ميان ميدان‌هاي قالي، ميدان بازار از دايره وسيع‌تر برخوردار بوده و به بينش و نظر بورديو در ارتباط با ميدان و كنش‌گران و تلاش براي كسب قدرت و سرمايه نزديك‌تر است. كنش‌گران اين ميدان ضمن تعلق داشتن به طبقه مرفه و برخوردار از انواع سرمايه‌ها، در تلاش و رقابت و اعمال قدرت و خشونت نمادين با يكديگر براي كسب سرمايه و منابع بيش‌تر هستند. كنش‌گران طراح و بافنده در زُمره طبقات مياني و فرودست و محروم از سرمايه‌ها و ديگر منابع هستند. در ميدان طراحان و بافندگان ضمن تلاش بازيگران براي كسب سود، رقابت و قدرت نمادين شكل نمي‌گيرد. زيرا ماهيت طبقه، نوع پيشه و جايگاه اين عاملان و درنهايت ميزان كسب سرمايه و درآمد آن ها قابل توجه و هم تراز با طبقۀ بازار نيست. همچنين ضمن اذعان به ضرورت بررسي تأثير ميدان هاي ديگر بر قالي، بنا به وسع خويش نشان داد ميدان قالي دست بافت ايران، داراي آشفتگي و عدم شفافيت است و استقلال لازم، قدرت اعمال نيرو و منازعه براي توزيع يا همسان كردن سرمايه ها را در همۀ ميدان هاي مختص به خود ندارد.
چكيده لاتين :
Iranian hand-woven carpet as a domestic and national art and cultural text of society is facing many problems and challenges today. Explaining the reasons of these problems or some of them has been less studied from sociological point of view despite the presence of this cultural product in social life. Pierre Bourdieu’s theory of action is one of the most important theories in the field of sociology of art, which has made it possible to analyze different areas of art. The analysis and attempt to formulate the field of carpets according to this theory is the subject of this research. Since hand-woven carpets encompass numerous fields, this study examines three market fields (large manufacturers and exporters), designers and weavers, which are closer than other fields within the framework of this theory and Bourdieu’s system. In this way, the art of carpet weaving and hand-woven carpets are studied and analyzed according to the principles of action theory. Some of the research findings are as follows: Among the carpet fields, the bazaar field has a wider scope and is closer to Bourdieu’s vision of the field and the actors and the pursuit of power and capital. The actors of this field belong to the wealthy class and have all kinds of capital, but they try and compete with each other and exercise symbolic power and violence to gain more capital and resources. Designers and weavers belong to the middle and lower classes and have no capital and other resources. In the field of designers and weavers, although the actors try to make profit, there is no competition and symbolic power. Hence, the type of class, the type of profession, and the position of these actors, and finally the amount of capital and income they earn, do not matter and do not correspond to the market class. Even if one recognizes the need to study the impact of other fields on carpets, it has been shown that the field of Iranian hand-woven carpets, depending on its size, is restless and opaque and does not have the necessary independence, the power to use force and conflict to distribute or balance the capital in all its own fields.
