كليدواژه :
بحران , جامعه شناسي هنر , نقد اجتماعي , هنر متعهد , هنرمند كنشگر
چكيده فارسي :
بحران‌هاي طبيعي، هرساله زندگي ميليون‌ها نفر در سراسر جهان را متأثر مي‌سازد و موجب خسارات قابل توجهي مي‌گردد. در بسياري از بحران‌ها، ابعاد اجتماعي فاجعه، به‌مراتب مصيبت‌بارتر از ابعاد اقتصادي و تلفات جاني آن است و بحران هويتِ ناشي از آن، مي‌تواند براي مدت طولاني، جامعه را با مشكلات جدي مواجه‌سازد. به همين دليل يكي از مهم‌ترين اهداف مديريت‌بحران، بازسازي مناطق بحران‌زده نه‌تنها از لحاظ فيزيكي بلكه از نظر اجتماعي و فرهنگي است. هنر، از مؤثرترين ابزار در كاستن از شدت آسيب‌هاي اجتماعي و بازسازيِ مجدد جامعه است.
اين پژوهش به روش توصيفي-تحليلي و استفاده از منابع كتابخانه‌اي، با هدف بررسي كاركرد انتقادي هنر و مسئوليت اجتماعي هنرمند در مواجهه با بحران‌هاي طبيعي و پاسخ به اين پرسش انجام‌گرفته كه نقش هنر و رسالت هنرمندان در نقد و بررسي مديريت بحران و به چالش كشيدن وضع موجود چيست و به‌عنوان نمونۀ موردي، آثار هنريِ پس از طوفان كاترينا در آمريكا مورد تحليل قرارگرفته‌است. نتايج اين پژوهش نشانگر آن است كه مفاهيم اجتماعي همچون پايداري، روحيۀ بازسازيِ جمعي، اميد به آينده و... كه در ژرف‌ساخت اثر هنري تجلي مي‌يابند، مي‌توانند معنا و هويتِ جمعيِ ازدست‌رفتۀ جامعه را به آن بازگردانند و موجب جهت‌گيريِ تازه‌اي از كنشِ اجتماعي گردند. همچنين «هنرمندان»، به‌عنوان گروه نخبگان معنوي، به‌مدد مديوم‌هاي هنري مي‌توانند با نقد و بررسي نحوۀ مواجهه با بحران و به چالش‌كشيدن مسائل اجتماعي در هنگام بحران همچون اختلاف طبقاتي، تبعيض نژادي، عدالت اجتماعي و...، موجب افزايش شناخت جامعه و دستيابي به فهم و آگاهي بيشتر نسبت به واقعيت‌هاي موجود گردند.
چكيده لاتين :
Every year, natural disasters affect the lives of millions of people around the world and cause significant damage. In many crises, the social dimensions of the disaster are far more tragic than the economic dimensions and can cause major problems for society for a long time. For this reason, one of the most important goals of crisis management is to rebuild the crisis-stricken areas not only physically, but also socially and culturally. Art is one of the most effective means to reduce the social damage to the victims and to rebuild the society.
This descriptive-analytical study was conducted using library resources with the aim of investigating the critical function of art and the social responsibility of the artist in the face of natural crises, and answering the question of the role of art and artists in critiquing crisis management. As a case study, the artworks after Hurricane Katrina in the United States were analyzed.
The results of this study indicate that social concepts such as sustainability, the spirit of collective reconstruction, hope for the future, etc., manifested in the deepening of the artworks, can restore the meaning and collective identity of society and lead to a new direction of social action. In addition, “artists” as a group of elites can use artistic media to critically question social issues such as social justice, class inequality, racial discrimination, etc., and raise knowledge and awareness in society.
