سياست همسايگي: رهيافتي براي جمهوري اسلامي ايران در نظم منطقه‌اي غرب آسيا

اين مقاله در پي پاسخ به اين پرسش است: راه برون‌رفت جمهوري اسلامي ايران از فشار ساختاريِ منطقه‌اي و جهاني در محيط منطقه‌اي غرب آسيا چيست؟ در پاسخ، اين فرضيه مطرح مي‌شود كه داشتن يك استراتژي دقيق، دورانديشانه، مستمر و منسجم در قالب يك فراروايت تحت عنوان «سياست همسايگي» براي تنظيم هوشمندانۀ الگوي رفتاري با كشورهاي همسايه، راه برون‌رفت از فشار ساختاري حادث‌شده بر جمهوري اسلامي ايران و پيامدهاي ناشي از آن، مانند انزوا، حصر ژئوپلتيك و شكل‌گيري معماي امنيتي در محيط منطقه‌اي غرب آسياست. در همين راستا، هدف پژوهش، بررسي جنبه‌هاي مختلف سياست همسايگي، سازوكارها و خط‌مشي‌ها و مزيت‌هاي منتج از آن براي جمهوري اسلامي ايران در محيط منطقه‌اي غرب آسياست. مهم‌ترين يافتۀ پژوهش اين است كه اتخاذ سياست همسايگي از سوي جمهوري اسلامي ايران به‌دليل مرجعيت تمدني آن در منطقۀ غرب آسيا، مزيت‌هاي پيش‌بيني‌پذيريِ رفتارها و اعتمادسازي و اعتمادآفريني، كاهش نقش منفي قدرت مداخله‌گر جهاني، توانايي مديريت بحران‌هاي منطقه‌اي، خلق متحدان و شركاي استراتژيك، كاهش رقابت‌هاي منفي درون‌منطقه‌اي، خلق گفتمان‌ها و ايده‌ها و ساختارهاي درون‌منطقه‌اي، خنثي‌كردن نقش منفي متغيرهاي آشوب‌ساز درون‌منطقه‌اي و درنهايت، شكل‌گيري الگوي نظم مطلوب منطقه‌اي با محوريت جمهوري اسلامي ايران را در پي خواهد داشت. مقاله از نوع توصيفي‌تحليلي است و از روش‌شناسي استنباطي جهت نيل به اهداف تحقيق استفاده شده است.