اثربخشي مداخله سوسيودرام بر بهبود مهارت‌هاي اجتماعي كودكان داراي اختلال اضطراب اجتماعي

The effectiveness of sociodrama intervention on improving social skills of children with social anxiety disorder

مقدمه: اضطراب اجتماعي ممكن است استفاده شخص از فرصت­ هاي خود براي يادگيري مهارت ­هاي اجتماعي مناسب را محدود كند. اين پژوهش با هدف تبيين اثربخشي مداخله سوسيودرام بر بهبود مهارت ­هاي اجتماعي كودكان داراي اختلال اضطراب اجتماعي انجام گرفت. روش: روش تحقيق در اين پژوهش آزمايشي از نوع طرح تك ­آزمودني AB بود. جامعه ­آماري شامل تمامي كودكان 6 تا 7 سال مبتلا به اضطراب اجتماعي بود كه در سال تحصيلي 1400- 1399 در مراكز روانشناسي شهر تهران حضور داشتند. از بين آنها تعداد 5 كودك داراي اختلال اضطراب اجتماعي (دو پسر و سه دختر) بر اساس ملاك­ هاي ورود و خروج و به شيوه نمونه­ گيري هدفمند گزينش شدند. مداخله سوسيودرام براي هر كودك در 10 جلسه اجرا گرديد. ابزارهاي پژوهش شامل مقياس سنجش مهارت ­هاي اجتماعي ماتسون و چك ليست رفتار اجتماعي بود. تحليل ديداري داده ­ها در دو سطح درون موقعيتي و بين موقعيتي انجام گرفت. يافته­ ها: يافته­ هاي پژوهش نشان داد كه مداخله سوسيودرام سبب افزايش مهارت­ هاي اجتماعي كودكان داراي اختلال اضطراب اجتماعي در مقياس سنجش مهارت ­هاي اجتماعي ماتسون شده؛ و ميزان بهبودي كلي در هر يك از تك رفتارهاي اضطراب و اجتناب در حل مسأله، اضطراب و اجتناب در خودكنترلي، اضطراب و اجتناب در مسئوليت پذيري، اضطراب و اجتناب در برقراري ارتباط، اضطراب و اجتناب در دوست­يابي، اضطراب و اجتناب در مشاركت و همكاري و اضطراب و اجتناب در ابراز وجود به ترتيب 67/01، 83/30، 82/80، 82/65، 77/37، 86/88و 82/87 درصد بود. ميزان بهبودي كلي بين پنج آزمودني نيز 82/42درصد برآورد شد. نتيجه ­گيري: با توجه به يافته­ هاي پژوهش مي­توان نتيجه گرفت كه مداخله سوسيودرام قادر است سبب افزايش مهارت ­هاي اجتماعي كودكان داراي اختلال اضطراب اجتماعي شود. بنابراين، نهادهاي خانواده و آموزشي، مراكز خدمات روانشناختي و مشاوره مي­توانند براي بهبود مهارت­ هاي اجتماعي كودكان داراي اختلال اضطراب اجتماعي از مداخله سوسيودرام بهره­مند شوند

Introduction: Social anxiety may limit a person's use of opportunities to learn appropriate social skills. The aim of this study was to explain the effectiveness of sociodrama intervention to improving social skills in children with social anxiety disorder. Method: research method in this study was a single-subject of AB experimental designs. The study population consisted of all children with social anxiety disorder aged 6 to 7 years that attended psychological centers in Tehran in the academic year 1399-1400. Among them, 5 children with social anxiety disorder (two boys and three girls) were selected based on entry and exit criteria and by purposive sampling. Sociodrama intervention was performed for each child in 10 sessions. The research instrument was Matson Evaluation of Social Skills with Youngester and Social Behavior Checklist. Data were analyzed using visual analysis at both within subject and intersubject levels. Results: The results showed that sociodrama intervention increases social skills in children with social anxiety disorder in Matson Evaluation of Social Skills with Youngester; and the recovery rate in each of the single behaviors of anxiety and avoidance in problem solving, anxiety and avoidance in self-control, anxiety and avoidance in responsibility, anxiety and avoidance in communicate, anxiety and avoidance in finding friend, anxiety and avoidance in participation and cooperation and anxiety and avoidance in assertiveness respectively was 67.01, 83.30, 82.80, 82.65, 77.37, 86.88 and 82.78 percentage. The total recovery rate among five subjects also 82.42 percent was estimated. Conclusion: Based on the findings, it can be concluded that the sociodrama intervention can increase the social skills in children with social anxiety disorder. Therefore, family and educational institutions, psychological and counseling services centers can benefit from sociodrama intervention to improving social skills children with social anxiety disorder.