بررسي عموميت شيوه‌هاي مديريت اقتصادي خانواده در مشهد و عوامل مؤثر بر آن

Investigating the Generality of Family Economic Management Methods in Mashhad and its Effective Factors

چگونگي ادارۀ امور خانواده دغدغۀ بسياري از افراد جامعه است؛ در واقع، مديريت مناسب اقتصاد خانواده مهارتي است كه افراد تلاش مي‌كنند بدان دست يابند. اين موضوع نيز مانند ساير پديده‌‌هاي انساني - اجتماعي به عوامل گوناگوني مرتبط است و بين خانواده‌ها به اشكال متفاوتي ظاهر مي‌شود. در مقالۀ حاضر دو هدف اساسي در نظر گرفته شده است؛ نخست شناسايي ميزان عموميت سبك‌‌هاي مختلف مديريت اقتصادي خانواده و دوم عوامل مرتبط با انتخاب اين سبك‌‌ها بين خانواد‌هاي مشهدي. روش پژوهش استفاده‌شده، پيمايش و ابزار آن، پرسش‌نامه است. جامعۀ آماري، همۀ سرپرستان خانوار ساكن در شهر مشهد در سال 1398 است. حجم نمونه با فرمول كوكران برآورد شد و در مجموع 369 نفر بررسي شدند. براساس شاخص‌‌هاي اين پژوهش، بيش از نيمي از خانواده‌‌هاي مشهدي (54 درصد) در مديريت اقتصادي خانوادۀ خود عقلاني عمل مي‌‌كنند. متغيرهاي نوع ‌‌روابط‌‌ در‌‌ خانواده، تحصيلات سرپرست خانواده، وضعيت اقتصادي، وضعيت فرهنگي، وضعيت اجتماعي و طبقۀ اجتماعي رابطۀ مثبت و معناداري با سبك مديريت اقتصادي خانواده دارند. براساس نتايج تحليل مسير، مهم‌‌ترين متغير تأثيرگذار، تعداد منابع درآمدي خانواده‌ها بوده است؛ به اين معنا كه در صورتي كه بيش از يك نفر در خانواده درآمد داشته باشد، مديريت خانواده به‌سمت سبك‌هاي غير‌‌عقلاني گرايش پيدا مي‌كند؛ ازاين‌رو، بسيج منابع (پرهيز از تك‌روي‌هاي اقتصادي) بدون ايجاد روابط چندحاكميتي در خانواده مي‌‌تواند تأثير مهمي در اصلاح الگوي مديريت در خانواده‌ها داشته باشد و سطح مطلوبيت و رضايتمندي را در خانواده‌ها افزايش دهد.

An individual grows up in a family and becomes sociable in terms of behavior and economic action. It means that the person adopts the same style as his or her parents in the family. If the consumption pattern of the family is incorrect, the same method is reproduced and passed on to the next generations. The consumption pattern in the society is greatly influenced by the consumption pattern in the family. In other words, in addition to government policies and the economic structure of the society, families also play an important role in maintaining an inappropriate consumption pattern in the society, so proper economic management in the family can improve the consumption pattern at the family level (Asghari, 2014) and then at the community level. Therefore, the main question of the present study is: How common are each of the economic management styles among Mashhad families, and what factors could affect it?