تدوين الگوي تعهد زناشويي و اثربخشي برنامه آموزشي مبتني بر الگو بر رضايت زناشويي زوجين

Developing a Model of Marital Commitment and the Effectiveness of a Model-Based Educational Program in Improving Marital Satisfaction in Couples

هدف: هدف پژوهش حاضر تدوين الگوي موثر تعهد زناشويي و تعيين اثربخشي برنامه آموزشي مبتني بر الگو بر رضايت زناشويي زوجين بود. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگي و نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل و پيگيري سه ماهه بود و جامعه آماري جامعه آماري 746 فرد متأهل مراجعه‌كننده به مراكز مشاوره شهر تهران در سال 1397 بود كه بر اساس نرم‌افزار سمپل پاور 350 نفر (196 زن و 154 مرد متأهل) به‌صورت در دسترس انتخاب شدند؛ همچنين به منظور بررسي اثربخشي برنامه آموزشي مبتني بر الگو 10زوج از زوج‌هايي كه نمره پاييني در رضايت زناشويي انريچ (1989) كسب كرده بودند انتخاب و به دو گروه آزمايش (5 زوج) و كنترل (5 زوج) به صورت تصادفي كاربندي شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌هاي تعهد زناشويي آدام و جونز (1997)، باورهاي ارتباطي زناشويي ايدلسون (1982)، درگيري عاطفي و انتقاد در خانواده شيلدس (1994) و صميميت باگاروزي (2001) بود. گروه آزمايش به مدت 10 جلسه 120 دقيقه اي در جلسات برنامه آموزشي تعهدزناشويي شركت كردند. هر دو گروه در سه مرحله به پرسشنامه رضايت زناشويي انريچ پاسخ دادند. براي تحليل داده‌ها از روش ‌معادلات ‌ساختاري و تحليل واريانس اندازه‌هاي مكرر استفاده شد. يافته‌ها: نتايج تفاوت معناداري را بين عملكرد دو گروه در رضايت زناشويي ( F=35.48, P= 0.001) در مرحله پس آزمون و پس از سه ماه پيگيري نشان داد. نتيجه‌گيري: با توجه به تاثيري كه الگوي تعهد بر رضايت زناشويي دارد؛ توصيه مي‌شود روانشناسان و مشاوران از اين روش آموزشي براي اصلاح تعامل و آموزش نحوه ارتباط زوج‌ها استفاده كنند و انسجام زوج‌ها را افزايش دهند.

Aim: The present study aimed to develop an effective model of marital commitment and determine the effectiveness of a model-based educational program in improving marital satisfaction in couples. Methods: The study was in two sections, correlational and semi-experimental, with a pretest-posttest design and a control group with a three-month follow-up. The statistical population of the correlational section consisted of 746 married people who visited counseling centers in Tehran in 2018 and we selected 350 individuals (196 females and 154 males) based on the Sample Power software by the convenience sampling method. To evaluate the effectiveness of a model-based educational program, we selected 10 couples who scored lower in Enrich's Marital Satisfaction Scale (1989) and randomly assigned them into the experimental group (5 couples), and control group (5 couples). The research tools included the Marital Commitment Inventory by Adams and Jones (1997), Marital Communication Beliefs by Idelson (1982), Family Emotional Involvement and criticism Scale (FEICS) by Shields (1994), and Bagarozi Marital Intimacy Questionnaire (2001) for the correlation section. After drawing the model and developing the model-based package, the experimental group participated in ten 120-minute sessions of a training program based on the marital commitment model. Both groups responded to the Enrich Marital Satisfaction Scale at three stages. We analyzed data using the structural equation method for the correlation section, and the repeated measures analysis of variance for the quasi-experimental section. Results: The results of the correlation section indicated direct and significant relationships between marital intimacy with emotional conflict, received criticism, and communication beliefs, as well as marital commitment with emotional conflict, received criticism, and communication beliefs, and finally between marital intimacy and marital commitment. The results of the second part indicated a significant difference between the performance of the two groups in marital satisfaction (F=35.48, P= 0.001) in the post-test and after three months of follow-up. Conclusion: Given the effect of the commitment model on marital satisfaction, we suggest psychologists and counselors use the training method to improve interaction and teach couples the way of communication and increase their cohesion.