كليدواژه :
آزادي بيان , محدوديت‌ها , امر به معروف , نهي از منكر
چكيده فارسي :
اسلام آزادي را يكي از نعمت‌هاي الاهي برشمرده كه خدا به بندگان ارزاني داشته است؛ از اين رو، مسلمانان در فقه سياسي به عنوانِ يكي از كليدي‌ترين قواعد فقهي، بر «اصل آزادي» تكيه دارند. البته شارع مقدس، با توجه به اين نكته كه اجراي اصل آزادي نبايد به سلبِ آن منجر شود، دست به تعيين شاخص‌هايي زده است تا مسلمانان در مقام اجرا به اين مشكل و بحران، گرفتار نشوند. در واقع، تحقّق آزادي انسان‌ها، نيازمند چهارچوب و ضوابطي است تا از افراط و تفريط جلوگيري شود؛ وگرنه، آنان به هرج‌ومرج و استبداد و ديكتاتوري و در نهايت، سلب آزادي دچار مي‌شوند. در اين جستار با توجه به پذيرفته بودن آزادي بيان، به برخي ادلۀ «آزادي بيان» از آموزه‌هاي وحياني، اشاره‌اي كوتاه شده است؛ و در ادامه به حدود و ثغور اين آزادي بر اساس يافته‌هاي قرآني بر اساس تفسير الميزان اشاره مي‌شود كه مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از: «بدزباني و افشاي عيوب شهروندان»، «زمينه‌سازي سوءاستفادۀ دشمنان»، «عيب‌جويي و غيبت از شهروندان»، «اهانت به مقدّسات ديگران»، «جدل پس از يقين به حق»، «سخنان بياساس و دروغ»، «تحريف يا كتمان حقيقت»، «تجسّس در امور ديگران»، «فسادگري در جامعه»، «سخن گمراه‌كننده»، «ظلم و بي‌انصافي»، «شايعهپراكني».
چكيده لاتين :
Islam describes freedom as one of divine blessings that God has gifted to human beings. Therefore, in Islamic Jurisprudence (Fiqh) Muslims rely on “principle of freedom” as one of the most important jurisprudential rules. However, the Holy Saint, given the fact that the implementation of the principle of freedom should not lead to its abandonment, has determined some indicators to prevent the possible upcoming challenges and crisis at the process of implementing this principle. In fact, the realization of human beings’ freedom requires a framework and some criteria to prevent extremism; otherwise, it could lead into chaos, despotism and dictatorship and, as a result, the deprivation of freedom from individuals. This essay, with regard to the acceptance of freedom of speech, has briefly referred to some of the arguments for "freedom of speech" derived from teachings of revelation. Following that, that, the researcher continues to refer to the scope of this freedom based on Quranic findings mentioned at the book of “Tafsir al-Mizan”, most notably including: "Abduction and disclosure of citizens' imperfections”, “Planning for the abuse of enemies", "criticizing and backbiting", "Insulting to others' Sanctities ", "polemic following trusting the truth", "lies and Falsehood", "Distorting or Concealing the Truth "," Exploring Others "," Corruption in Society "," Misleading Speech"," Injustice and Disobedience"," Disturbing Rumors. "
