بايستگي دانش بلاغت در تفسير اعجاز كتاب ختمي

The necessity of rhetoric knowledge in the interpretation of the miraculous character of the Qur’an; the seal of divine books

خداوند يكي از معجزه‌هاي پيغمبر خاتم(ص) را كتاب ختمي قرآن قرار داد. اين معجزه، سراسر دورۀ ختمي از ظهور پيغمبر خدا(ص) تا پايان اين جهان و برپايي جهان آخرت را فرامي‌گيرد. چگونه است كه خداوند يكي از معجزه‌هاي جاودان پيغمبر خود(ص) را كتاب يا كلام قرار داده و نبي(ص) و وصي(ع) را مأمور به ابلاغ، حفظ، تعليم و تفسير آن كرده است؟ مناسبت ميان سخن وكلام بودن معجزۀ ختمي و مخاطبان عام آن را بايد در ورود عقل انساني به مرتبه‌اي متمايز از پيش جست؛ معجزه‌اي كه بتواند هميشه و در همه جا و در همۀ احوال براي عقل حاضر باشد. سراسر اين سخن، كلام و كتاب، از واژه‌ها تا تركيب‌ها و از گسترۀ معاني آن تا سراسر واقع، به علم بي‌پايان الهي مستند است و شرح و تفسير واقع آن نيز به علم لدني و بي‌مرز و كرانۀ نبي(ص) و وصي(ع) سپرده شده است. مخاطبان در فهم مقاصد اين كتاب، بايد همواره شأن اعجازي آن را در نظر داشته باشند. اين توجه موجب مي‌شود تا مخاطبان شرايط بهره‌مندي از پيغام‌هاي آن را در خود فراهم سازند. در مراجعه به اعجاز ختمي قرآن، دانش بلاغت، به مثابه‌ يك دانش كه علوم زباني، منطقي و معرفت‌شناختي را در خود جمع كرده است، ضرورت دارد. در اين نوشتار، رابطه و مناسبت ميان معجزۀ ختمي قرآن با خاصيت عقلي انسان پايۀ نيازمندي به دانش بلاغت در فهم بهتر اين معجزه قرار داده شده است.

God has introduced one of the miracles of the Last Prophet (PBUH) the Qur’an; the seal of divine books. This miracle will persist throughout the post-Prophet period; from the advent of the Prophet (PBUH) until the end of this world and the coming of Resurrection and the establishment of the Hereafter. But why did God determine one of His prophet’s (PBUH) eternal miracles as a book or speech? an‎d commanded the Prophet (PBUH) and the Imams (AS) to communicate, preserve, teach, and interpret it? The proportion of the word and speech in the noble Qur’an; the miracle of the last Prophet, to his general audience is related to the rational development of man at a higher level than the past; a miracle that can exist forever in everywhere and in all circumstances for reason. All words, speech and the book, from words to combinations of words and from the scope of meanings to the real world, are related and connected to eternal divine knowledge, and authentic interpretation of the verses of the Qur’an is also referred to the infinite God-given knowledge of the Prophet (PBUH) and the Prophet’s successors (AS). To understand the aim of this book, audiences must always consider its miraculous status. Considering this matter makes it possible for the audience to benefit from its messages. When referring to the miraculous Qur’an, it is necessary to have knowledge of rhetoric, as a knowledge that includes linguistic, logic and epistemology. In this paper, the relationship between the miracle of the Qur'an as God's last book with the intellectual property of man is the basis of the necessity for knowledge of rhetoric to better understand this miracle.