رويكردي نوين در توسعه مدل اقتصادي – محيط‌زيستي مبتني بر شاخص تركيبي كيفيت محيط زيست: كاربردي از تحليل مؤلفه‌هاي اصلي

New Insight into Development of Environmental - Economic Model Based on a Composite Environmental Quality Index: An Application of Principal Components Analysis

هدف از اين مطالعه ايجاد يك شاخص تركيبي براي كيفيت محيط­زيست مي‌­باشد. از آنجايي كه نتايج مطالعات تجربي مربوط به بررسي روابط بين متغيرهاي اقتصادي و محيط­‌زيستي به واسطه در نظر گرفتن شاخص‌­هاي محيط­‌زيستي مختلف، همسو با يكديگر نمي­‌باشند؛ بكارگيري يك شاخص تركيبي كه در بردارنده تمامي ابعاد آلودگي محيط­زيست باشد، امري ضروري به نظر مي‌­رسد. روش‌شناسي پژوهش: در اين تحقيق با استفاده از 6 شاخص محيط‌­زيستي مربوط به دو گروه از كشورهاي منتخب OPEC و OECD طي دوره زماني 2010 تا 2019 و با به‌كارگيري سه روش تحليل مؤلفه­ اصلي، تحليل مؤلفه اصلي كرنل و تحليل مؤلفه اصلي مبتني بر منطق فازي، ايجاد يك شاخص تركيبي براي كيفيت محيط‌زيست مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه روش FRPCA نسبت به ساير روش­‌ها به دليل داشتن كمترين معيارهاي خطا، از كارايي و توانايي بيشتري در وزن­دهي شاخص­‌هاي محيط زيستي برخوردار است. لذا با استفاده از اين روش شاخص تركيبي محاسبه گرديد. در پايان، با استفاده از اين شاخص تركيبي روند رشد اقتصادي و كيفيت محيط‌زيست به‌صورت نموداري موردبررسي و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه همگام با روند صعودي رشد اقتصادي در كشورهاي منتخب OPEC، كيفيت محيط‌زيست از يك روند نزولي و در كشورهاي منتخب OECD از يك روند صعودي تبعيت مي­كند. اصالت/ارزش افزوده علمي: همچنين بر اساس نتايج به‌دست‌آمده، پيشنهادات سياستي و همچنين ديدگاه‌­ها و پيشنهادات جديدي براي مطالعات آينده ارائه شده است.

Purpose: This paper aimed to create a composite index for environmental quality. Since the results of empirical studies on economic - environmental variables nexus, considering different environmental indicators, are not consistent with each other; it seems necessary to use a comprehensive index that includes all dimensions of environmental pollution. Methodology: Using 6 environmental indicators related to two groups of selected OPEC and OECD countries for the period 2010 to 2019 and using three methods including principal component analysis, kernel-based principal component analysis, fuzzy robust principal component analysis, the creation of a composite environmental quality index is examined. Findings: The results showed that FRPCA method has more efficiency and ability in weighting environmental indicators than other methods due to having the lowest error criteria. Therefore, using this method, the composite index was calculated. Moreover, the results showed that along with the upward trend of economic growth, the quality of the environment follows a downward trend in OPEC countries and an upward trend in OECD countries. Originality/Value: Based on the results, policy recommendations as well as new perspectives and suggestions for future studies are presented.