نظريۀ توالد علمي جامعۀ ديني (بررسي امكان، ضرورت و چگونگي علم ديني در منظومۀ فكري شهيد سيدمحمدباقر صدر)

شهيد صدر به عنوان يكي از پيشگامان عرصۀ توليد علم ديني، نظريه اي متقن در اين باب در نظر داشته كه مطابق آن سعي كرده است اقتصاد اسلامي را پايه گذاري كند؛ نظريه اي كه قابليت تعميم به ساير علوم انساني دارد و در اين پژوهش از آن به «نظريۀ توالد علمي جامعۀ ديني» تعبير مي شود. بر اساس اين نظريه صدر معتقد است علوم انساني همواره وابسته و در چهارچوب مكتبي هستند كه جامعۀ مورد مطالعۀ دانشمندان، آن را پذيرفته است. اين وابستگي و ارتباط ميان علم و مكتب، محور نظريۀ صدر در باب علم ديني قرار گرفته و بر اساس آن امكان توليد چنين علمي و همچنين ضرورت آن تبيين مي شود. فرايند توليد علم ديني از نگاه صدر نيز چنين تقرير مي شود كه ابتدا فقيه به كمك بينش ها و احكام ديني با روش اجتهادي و استفاده از رويكرد انسجام گرايي، از روبناي شريعت به نظريه هاي زيربنايي و اصولي مكتب دست مي يابد. سپس در صورت اجراشدن اين مكتب در جامعه و قرارگرفتن رويدادهاي جامعۀ اسلامي به عنوان داده هاي روش تجربي، علوم ديني توسط دانشمندان علوم مختلف انساني از دل جامعۀ ديني متولد مي شوند.