مروري بر ساختارشناسي، بهينه‌سازي و كاربردهاي چسب سريشم

سريشم يكي از مواد طبيعي است كه از پروتئين پستانداران و ماهي‌ها ساخته‌شده و در آثار تاريخي و فرهنگي به‌عنوان آهار، ماده افزودني در تركيبات مختلف، پوشش‌دهنده در چوب، بست در نقاشي و مركب استفاده مي‌شود. در طي هزاران سال به‌مرور، برخي اصولي كلي براي ساخت چسب‌هاي حيواني به وجود آمده است ولي بعد از انقلاب صنعتي و توسعه چسب‌هاي پليمري به‌تدريج نحوه تهيه مناسب اين چسب‌ها در مقياس غير‌صنعتي نيز رو به فراموشي نهاده است. هدف از انجام پژوهش حاضر آشنايي با ساختار چسب حيواني سريشم، عوامل مؤثر در بهينه‌سازي اين چسب، معرفي افزودني‌هاي مختلف براي بهبود آن و نحوه شناسايي سريشم در آثار تاريخي و فرهنگي است. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده، ساختار اصلي چسب‌‌ حيواني سريشم از پروتئيني بنام كلاژن كه بيشترين توالي آمينو اسيدهاي آن گلسين و پرولين است تشكيل‌شده، ازاين‌رو با توجه با ساختار فوق‌الذكر كه نقش اصلي را در آماده‌ و بهينه‌سازي سريشم دارد بايستيpH ، دما و وزن مولكولي به‌عنوان عوامل تأثيرگذار بر كيفيت كلاژن مورد توجه قرار گيرد، افزودني‌هايي مانند گليسرين، زاج سفيد و عسل بر بهبود خواص سريشم ازجمله قدرت چسبندگي و انعطاف‌پذيري مي‌تواند مؤثر واقع شود و در نهايت آناليز‌هاي دستگاهي طيف‌سنجي جرمي و طيف‌سنجي زير‌قرمز (FTIR) كه براي شناسايي و تفكيك نوع سريشم‌ها كاربرد دارد، معرفي‌شده است.