مروري برشناسايي مواد رنگين مورد استفاده در تذهيب مرصع (با تأكيد بر نسخه‎هاي قرون4 و 5 هجري)

هدف از اين پژوهش آشنايي با نوع و جنس رنگ‌هاي مورد استفاده در اجراي تذهيب مرصع در هنر كتاب‌آرايي كهن اسلامي است. ويژگي‎هاي تذهيب مرصع و جنس رنگ‌هاي مورد استفاده در آن چيست؟ سوال اصلي تحقيق است. روش انجام تحقيق به شيوۀ‌ توصيفي تحليلي و براي اثبات برخي مواد و تركيبات، تجربي و شيوۀ جمع‌آوري اطلاعات به صورت كتابخانه‌اي و آزمايشگاهي بوده است. با توجه به پژوهش‌هاي حاضر در علم و تاريخ رنگ‌سازي كهن اسلامي امتزاج و ساخت همۀ رنگ‌ها در گذشته بر مبناي شيوه‌هاي ساخت چهارگانه با واكنش‌هاي خاص است كه مبحث اصلي رنگ‌سازي در قرون پيشين بوده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد، مهم‌ترين ويژگي تذهيب مرصع استفاده از نوعي از رنگ‌ها به نام ليقه‌ با شيوه‌هاي ساخت چهارگانه و مزاج عناصر بوده است كه موجب درخشش جواهر گونه صفحات قرآن مي‌شده است. تذهيب مرصع در واقع همان مرصع‌كاري تذهيب با رنگ‌هايي از نوع و جنسي متفاوت از رنگ‌هاي امروزي است. ميزان برجستگي مرصع‌كاري موجود در آثار بستگي به اندازه و غلظت وكاربرد ليقه‎هاي مورد استفاده داشته است.