بررسي تاثير فلسفه علم پوپر بر معرفت شناسي ديني

The Impact of Popper's Philosophy of Science on Religious Epistemology

آيا مي‌توان از ابطال‌پذيري براي اثبات علمي بودن گزاره‌هاي ديني استفاده كرد؟ با ظهور پوزيتويسم منطقي در ابتداي قرن بيستم و گسترش آن در سراسر جهان، مابعدالطبيعه و حتي اخلاق متعالي از اعتبار ساقط شدند. پوپر با درهم شكستن اقتدار پوزيتويسم كه معيار تجربي و استقرايي را براي تمييز علم از غيرعلم تعميم داده و آن‌را تبديل به معياري كلي براي معناداري نموده بود، عرصه جديدي براي مباحث متافيزيكي گشود كه در آن نظرورزي متافيزيكي امري عقلاني تلقي مي‌شود. پوپر با حرمت نهادن به نظرورزي متافيزيكي نه‌تنها متافيزيك را غيرقابل انفكاك از علم دانست بلكه از اين مهم‌تر معتقد بود كه متافيزيك از اوصاف نظريه‌هاي علمي آزمون‌پذير پيشرو است. در اين سپهر، اين تحقيق با روش تحليلي - انتقادي، درصدد سنجش و بررسي تاثير فلسفه علم پوپر بر معرفت ديني است. بدين منظور نخست با بررسي فلسفه علم پوپر، به اين نتيجه ‌رسيديم كه علي‌رغم ايرداتي كه به فلسفه علم پوپر وارد است، ابطال‌پذيري نه تنها بستري مناسب براي توجيه عقلاني گزاره‌هاي ديني آماده كرده است؛ بلكه مشخص شد برخي از معارف ديني خصوصا آن‌دسته از معارف كه با استدلال عقلي اثبات مي‌شوند، قابليت ابطال‌پذيري دارند و ‌مي‌توان آن‌ها را بر مبناي ابطال‌گرايي علمي قلمداد كرد.

Can falsity be used to prove the scientific nature of religious propositions? With the advent of rational positivism in the early twentieth century and its spread throughout the world, metaphysics and even transcendent ethics were discredited. By breaking with the authority of positivism, which generalized the empirical and inductive criterion for distinguishing science from non-science and turned it into a general criterion for meaning, Popper opened a new arena for metaphysical discussions in which metaphysical theory is considered rational. Respecting metaphysical theory, Popper not only saw metaphysics as inseparable from science, but more importantly, that metaphysics was one of the hallmarks of testable scientific theories. In this sphere, this research with analytical-critical method, seeks to measure and study the impact of Popper's philosophy of science on religious knowledge. To this end, we first examine Popper's philosophy of science and conclude that, despite the objections to Popper's philosophy of science, falsity has not only provided a suitable platform for the rational justification of religious propositions; Rather, it was found that some religious teachings, especially those teachings that are proven by rational reasoning, have the ability to be refuted and can be considered on the basis of scientific refutation.