تبيين مؤلفه‌هاي اخلاص با تأكيد بر شرح نهج‌ البلاغه علامه محمدتقي جعفري

يكي از مهم‌ترين شرايطي كه در نصوص ديني براي قبولي اعمال و عبادات بيان‌شده، مسئله اخلاص است، به‌گونه‌اي كه اعمال عبادي بدون اخلاص را دوركننده انسان از مقام ربوبي دانسته‌اند. ازآنجاكه اميرالمؤمنين علي(ع) در كلمات نوراني خود به اين موضوع توجه بسيار نموده‌اند، لذا در اين مقاله تلاش شده با تحليل محتواي مطالب علامه جعفري در شرحي كه بر نهج‌البلاغه نگاشته‌اند، به تبيين مفهوم حقيقي اخلاص، گونه‌ها، انواع و شاخصه‌هاي آن پرداخته و بدين‌وسيله، مسير فهم صحيح و كامل كلمات گهربار اهل‌بيت(ع) را در اين زمينه فراهم سازيم. اين كتاب ازجمله شروح جامع و چندبُعدي نگاشته شده در دوره معاصر براي مخاطبين اهل تحقيق و پژوهش بوده و به دليل تسلط نويسنده بر حوزه‌هاي مختلف دانش و فلسفه، مباحث آن به‌صورت روشمند و استدلالي بيان شده تا فهم صحيح را براي مخاطب ايجاد كند. در اين مقاله از روش تحليل محتوا استفاده‌شده و نتايج تحقيق بيانگر آن است كه علامه جعفري اخلاص را عالي‌ترين كيفيت رابطه ميان انسان و حقيقتي كه مطلوب ذاتي اوست، دانسته و با تقسيم آن به دو بخش عام و خاص، بالاترين مرتبه اخلاص را اخلاص ارزشي معرفي نموده و مؤلفه‌هاي بنيادين و شاخصه‌هايي آن را تعريف كرده است. ايشان همچنين با تقسيم اخلاص به دو گونه اخلاص در عقيده و اخلاص در عمل، به ترسيم ابعاد سه‌گانه اخلاص در حوزه اطاعت، عبادت و استعانت پرداخته و درنهايت آثار و پيامدهايي مانند: نيل به وحدت مطلق، كسب معرفت، تسهيل جريان تعليم و تربيت و تحقق عدالت را براي فهم وجود اخلاص در نهاد انسان‌ها، معرفي نموده‌اند.