تأثير اندازه وزني ريشه چغندرقند در تخمين ساكارز به روش چگالي سنجي در مقايسه با روش پلاريمتري

تخمين ساكارز چغندرقند به روش چگالي‌سنجي به دليل عدم تخريب نمونه، ارزاني، سرعت اندازه گيري و نداشتن اثر مخرب زيست‌محيطي در مقايسه با روش پلاريمتري اهميت دارد. پژوهش حاضر در سال 1398 با هدف بررسي اثر اندازه؜ي وزني ريشه 10 رقم داخلي و خرجي چغندرقند  جهت تخمين ساكارز آن به روش چگالي‌سنجي در مقايسه با روش پلاريمتري انجام گرفت.  به اين منظور، به‌طور تصادفي 150 ريشه چغندرقند سالم كشت‌شده در منطقه كرج انتخاب شدند. هر ريشه يك نمونه آزمايشي بود. نمونه ها پس از توزين و تعيين چگالي، خميرگيري شدند. شاخص هاي كيفي مورد ارزيابي شامل ساكارز، ماده خشك، تفاله، مواد جامد محلول بودند. شناسايي داده هاي پرت به روش استانداردسازي باقيمانده ها انجام گرفت. نمونه ها در گروه هاي 100 گرمي به 13 كلاس وزني تقسيم و سپس رابطه خطي بين چگالي و ساكارز براي هر كلاس تعيين شد. مقايسه آماري بين شيب و عرض از مبدأ روابط خطي به شكل پلكاني از كوچك‌ترين كلاس وزني با كلاس وزني بالاتر انجام و در صورت نداشتن اختلاف معني دار (p 0.05) داده ها در يك گروه آماري قرار گرفتند. نتايج نشان داد ميانگين قند، ماده خشك، تفاله و درجه خلوص نمونه هاي مورد بررسي به ترتيب 10/15، 23/46، 4/06 و 73/84 درصد بودند. ضريب تعيين (R2) حاصل از رابطه خطي بين چگالي و ساكارز در كلاس هاي وزني با افزايش وزن ريشه كاهش نشان داد، به‌طوري كه 0/997 =R^2 براي ريشه هاي كوچك‌تر از 350 گرم و 0/67=R^2 براي ريشه هاي بزرگ‌تر از 1450 گرم به دست آمد. مقايسه آماري ضرايب رگرسيوني شيب و عرض از مبدأ روابط خطي بين چگالي (x) و ساكارز (y) در كلاس هاي وزني منتج به سه كلاس با دامنه وزني كمتر از 350 تا 750 گرم (كوچك) شامل رابطه خطي y=43.38x32.557 و 0/92=R^2، كلاس وزني متوسط با دامنه وزني 751 تا 950 گرم (متوسط) با رابطه خطي y=51.55x41.38 و 0/89=R^2 و كلاس وزني 951 تا ريشه هاي بزرگ‌تر از 1450 گرم (بزرگ) با رابطه خطي y=58.05x48.014 و 0/77=R^2 گرديد. لذا با در نظر داشتن وزن ريشه جهت تسريع در برآورد درصد ساكارز مي توان از روابط خطي به‌دست‌آمده به روش چگالي‌سنجي به‌جاي روش پلاريمتري استفاده نمود.