تزاحم رفتارهاي ديني با الزامات بهداشتي در دوران كرونا

زمينه و هدف: پيدايش و گسترش سريع بيماري كرونا و مقابله با انتقال آن، مستلزم رعايت محدوديتهاي بهداشتي، به ويژه خودداري از حضور در اجتماع است. از سوي ديگر، وجوب حضور در نمازهاي جماعت و مناسك جمعي از امور مورد اتفاق ميان همه مذاهب اسلامي است. حال اين سوال مطرح است كه آيا شيوع گسترده و سريع بيماري كرونا با توجه به شيوه‌هاي مختلف انتقال آن، مي تواند عذر شرعي در ترك عبادات و مناسك جمعي باشد؟مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر با تكيه بر توصيف و تحليل گزاره‌هاي فقه مذاهب اسلامي و روش كتابخا‌نه‌اي به بررسي موضوع حاضر پرداخته است.نتيجه‌گيري: بيماري‌هاي واگيردار در طول تاريخ بشر وجود داشته و لزوم رعايت سلامت و بهداشت از امور مورد تأكيد شريعت است. با اين وصف، در باب پذيرش بيماري‌هاي واگيردار در ميان صاحب‌نظران اختلاف وجود دارد. از نگاه شرعي رخصت‌هاي عام يا خاص وجود دارند كه مدار آنها بر رفع حرج و عسر است. بر اين اساس، ثبوت رخصت شرعي براي شخص مبتلا به كرونا ثابت است اما در خصوص پذيرش احتمال ابتلاء به بيماري به عنوان رخصت، مي‌توان اين بيماري را به عنوان رخصت خاص پذيرفت و با قواعد فقهي همچون: لزوم رفع مشقت و حرج، يا ازاله ضرر و نيزبا تأكيد بر لزوم حفظ جان به عنوان يكي از ضروريات از نگاه مقاصد شريعت، وجود بيماري‌هاي مسري را تا زمان كشف دارو به عنوان رخصت خاص پذيرفت.