بازخواني معاد جسماني در پرتو وحدت شخصي وجود در حكمت صدرايي

Rereading of the Corporeal Resurrection in the Light of the Personal Unity of Existence in Sadrian Wisdom

مساله معاد جسماني كه يكي از مسايل مهم در حوزه فلسفه و كلام اسلامي است، ذهن بسياري از انديشمندان اسلامي را معطوف به خود كرده است. ملاصدرا از جمله انديشمنداني است كه در آثار مختلف فلسفي، براساس اصول يازده گانه اي از حكمت متعاليه به تبيين مساله معاد جسماني پرداخته است. از جمله اين اصول، تشكيك در مراتب وجود است كه نقش مهمي در تبيين معاد جسماني و پرسش هاي مرتبط با آن دارد. از سوي ديگر، نظر نهايي صدرالمتالهين در گذر از تشكيك در مراتب وجود به تشكيك در مظاهر تفسير بسياري از موضوعات فلسفي از جمله مساله معاد جسماني را تحت تاثير قرار مي دهد. در اين مقاله تلاش شده است تا با رويكردي اجتهادي، خوانش جديدي از مساله معاد جسماني بر اساس وحدت شخصي وجود و تشكيك در مظاهر آن مطرح شود. دستاورد اين پژوهش نشان مي دهد كه معاد مبتني بر وحدت شخصي وجود، عبارت است از رفع كثرات وهمي در مرتبه ادراكي انسان.

Corporeal resurrection that is one of the important issues in Islamic philosophy and theology has attracted attention of many Islamic scholars. Sadr al-Muta'allihin is one of the thinkers who has explained the corporeal resurrection based on eleven principles of transcendental philosophy in the several of his philosophical works. One of these principles is the gradation in level of existence that has an important role in explaining the corporeal resurrection and the questions concerned with it. On the other hand Sadra's shifting viewpoint from gradation in level of existence to gradation of manifestations affects the interpretation of many philosophical issues including corporeal resurrection. In this article have been tried to give a new explanation from corporeal resurrection based on the individual unity of existence and gradation in its manifestations. The result of this research shows that the resurrection based on individual unity of existence is negation of visionary multiplicities and returning the diversity to unity in human's perception.