مباني و روش هاي تفسيري ابن قتيبه در كتاب" تاويل مشكل القرآن"

Fundamentals and interpretive methods of Ibn Qutaybah in the book Tawīl Mushkil al-Qur'an

شناخت روش علمي دانشمندان در هر علمي سبب مي گردد كه از يافته هاي علمي او به صورت روشمند استفاده بهينه شود. در علوم قرآني دانشمنداني از ديرباز، آراء و نظريات قابل استفاده اي داشته اند كه ابن قتيبه مولف "كتاب تاويل مشكل القرآن" يكي از آنها است . در اين نوشتار اهم مباني و روش هاي تفسيري ابن قتيبه، با روش تحليلي- توصيفي مورد بررسي قرار گرفته است . ابن قتيبه با مباني ادبي، كلامي و بلاغي و با روش تفسيري اجتهادي و روش تفسيري ادبي شبهات شبهه افكنان و طعن طاعنان به ساحت مقدس قرآن را پاسخ گفته است و شبهات مهم را از قبيل تكرار برخي از آيات و قصص قرآني، اختلاف قرائات ، نامفهومي حروف مقطعه، تحريف انگاري در قرآن و... كه منتقدين با طرح اين شبهات، آسماني بودن قرآن را زير سوال برده اند و امروزه نيز با تغيير شكل، باز نويسي مي شوند، مطرح نموده و پاسخ داده است.

Knowledge of the scientific method of scientists in all sciences, makes his findings to be used systematically and optimally. Ibn Qutaybah, the author of the book " Tawīl Mushkil al-Qur'an ", is one of the scholars of Quranic sciences who has had usable opinions and theories. In this article, the most important principles and interpretive methods of Ibn Qutaybah have been studied by analytical-descriptive method. Ibn Qutaybah, by applying literary, theological and rhetorical principles and by using the ijtihad interpretation and literary interpretation methods, has responded to the doubts of the skeptics and ridiculers of the Holy Qur'an. He has raised and answered the important doubts of the critics such as the repetition of some verses and stories of the Qur'an, the difference of readings, the incomprehensibility of the moqatta'e letters, the distortion in the Qur'an, etc. With these doubts, the critics have questioned the heavenly nature of the Qur'an, which is still going on in another way.