عنوان مقاله :
آيات موزونْ افتادۀ قرآن كريم و نقش آن‌ها در افزودن عنصر «قصد و نيت» در تعريف شعر عربي
عنوان به زبان ديگر :
Rhythmical Verses in Quran and Their Role of Adding the Factor of Intention in Defining Arabic Poetry
پديد آورندگان :
قهرماني مقبل، علي اصغر دانشگاه شهيد بهشتي تهران - گروه زبان و ادبيات عربي
كليدواژه :
تعريف شعر , شعر مقصود , علم عروض , قرآن كريم , آيات موزون افتاده
چكيده فارسي :
صرف نظر از تعريف علماي منطق كه جوهر شعر را تخييل دانسته‌اند، ادبا و علماي عروض عربي، شعر را كلامي موزون و مقفّي تعريف كرده‌اند، به طوري كه به اتفاق آراء وزن، ويژگي اساسي و متمايز شعر به شمار رفته است. از طرف ديگر بر خلاف نظر مشركان صدر اسلام كه قرآن را شعر، و پيامبر اكرم را شاعر قلمداد كرده‌اند، قرآن خود را از شعر بودن و پيامبر را از شاعري منزه و مبرا دانسته است. نكتۀ حائز اهميت اين است كه در ميان آيات قرآن و نيز احاديث نبوي، آيات و عباراتي يافت مي‌شود كه موزون افتاده‌اند. از اين رو اغلب عروضدانان عربي كوشيدند كه شعر را به گونه‌اي تعريف كنند كه اين آيات و احاديث بيرون از اين تعريف قرار گيرد. به همين دليل «قصد و نيت» را به تعريف شعر افزودند تا از اين طريق اگر سخني بدون تعمد و نيتِ گوينده، موزون افتاد از دايرۀ شعر خارج گردد. بنابراين از منظر اين تعريف، از آنجا كه آيات و احاديث نبويِ موزونْ‌افتاده، ناخواسته موزون شده و تعمدي در موزون بودنِ آن نبوده است خارج از دايرۀ شعر قرار مي‌گيرد. روش اين پژوهش توصيفي و تحليل تاريخي است.
چكيده لاتين :
Unregarding of the logic scientists' definition that says that the essence
of poetry is imagery, prosody scientists define poetry as a rhythmic and
rhymic discourse, which its main characteristic is rhythm. Besides, contrary
to the opinion of the polytheists at the Islamic advent that says Quran
is poetry and called Prophet Mohammed a poet, Quran totally rejected
this perspective and purified the prophet from this claim.
The important point here is that among Quranic verses and prophetic narrations
we can find parts and phrases, which are rhythmic. Therefore,
most of the Arabic prosody scientists tried to define poetry in a way that
these qur’anic verses and prophetic words have been considered out of
this definition. As a result of that they added intention to the definition of
poetry so that if a speech becomes rhythmic without intention it will be
unregarded as poetry. So, depending on this definition, we concluded in
this descriptive analytical study that Quranic verses and prophetic words
which are unintentionally rhythmic cannot be considered as poetry.
عنوان نشريه :
مطالعات سبك شناختي قرآن كريم
