چگونگي حصول مفهوم عدم از ديدگاه فيلسوفان نوصدرائي

The origin of concept of nothingness in neo-sadraeian philosophers

مفهوم عدم چگونه در ذهن شكل مي گيرد؟ اين پرسش مسئله اصلي اين مقاله است. فيلسوفان نوصدرايي معاصر بيش از گذشتگان چگونگي شكل گيري اين مفهوم را در قالب تحليل منشا حصول معقولات ثانيه فلسفي بررسي كرده اند. منظور از اين فيلسوفان علاوه طباطبايي و شاگردان مبرز ايشان است. علامه طباطبايي حصول مفاهيم فلسفي را به دو روش مي داند: علم حضوري و تحليل حكم در قضايا. رابطه ميان اين دو خالي از ابهام نيست و علامه هر دو را به موازات هم مطرح كرده است. ظاهرا او راه دوم را بيشتر مي پسندد، اما شاگردان او به علم حضوري عنايت بيشتري دارند. به همين دليل آن را در پيش مي گيرند و چگونگي حصول مفهوم عدم را از طريق علم حضوري واكاوي مي كنند. اما به نظر مي رسد كه تلاش هاي آنان چندان هم موفق نيست و بايد به سراغ راه دوم رفت. اين راه علاوه بر اين كه تبيين بهتري از حصول مفهوم عدم به دست مي دهد، براي ديگر مفاهيم فلسفي نيز بيشتر به كار مي آيد.

How does the concept of nothingness or non-existence originate in mind? This is the main issue of this article. The neo-sadraeian philosophers more seriously than their predecessors have been studied this issue through the seeking for the mental origination of secondary intelligibles. well we now want to study their answers to that questions critically. Allame tabatabayi explained the origination of philosophical concepts in two ways: by knowledge by presence and by analyzing the element of Judgment in proposition. The relationship between these two explanation is obscure. It seems that he prefer the second one but his pupils pay more attention to reflective knowledge. They do their best to analyze the origination of concept of nothingness by reducing it to knowledge by presence. Nevertheless they have confronted some obstacles and this is a sign of the truthness of the second way which has its function for any other philosophical concepts too.