بررسي اثر عمق خيسي بر توان برآورد رواناب و رسوب با استفاده از معادله اصلاح شده ويليامز (منطقه مورد مطالعه: دامنه قلات شهركرد)

عمق خيسي، مقدار آبي است كه در خاك نفوذ و لايه داخلي آن را مرطوب مي كند و متغيري مهم در كاربرد هايي مانند توليد رواناب و برآورد عملكرد رسوب است. اين متغير در برخي موارد در علم هيدرولوژيكي، جايگزيني براي نفوذ است و از آن به عنوان عاملي مهم در فرايند هاي فرسايش خاك استفاده مي شود. ارزيابي اثر عمق خيسي بر توليد رسوب و رواناب ناشي از فرسايش آبي با استفاده از باران ساز، در كشور و در دنيا موضوع جديدي است و پژوهش‌‌هاي متعددي در اين زمينه انجام نشده است. بنابراين اهميت و ضرورت اين تحقيق، برآورد رسوب معلق با اضافه كردن متغير عمق خيسي به مدل منطقه اي است. هدف از اين تحقيق نيز بررسي اثر عمق خيسي بر توان توليد رواناب و رسوب با استفاده از معادله اصلاح شده ويليامز است. در اين مطالعه ميداني، از يك شبيه ساز باران مجهز به سيستم هاي قطره اي نصب شده روي يك قطعه آزمايشي در دامنه كوه استفاده شد و منظور از آن، توليد بارندگي با دو شدت 45 و 60 ميلي متر در ساعت در سه شيب 10، 20 و 30 درصد با سه تكرار بود. سپس رواناب و رسوب به دست آمده از هر پلات، در فواصل زماني ده دقيقه‌ اي در بطري ‌هاي مخصوص جمع آوري و به آزمايشگاه منتقل شد. در ادامه، مقدار رسوب توليد شده در پايان هر بارش، وزن و براي هر پلات محاسبه شد. براي اندازه گيري عمق خيسي با استفاده از ميل هاي بافت نازك درجه بندي شده، ميزان عمق خيس شدگي هر ده دقيقه يك بار به صورت قطري با سه تكرار در داخل پلات صورت گرفت. از ضريب تبيين (R2) و معيار نش ـ ساتكليف (Nse) نيز به عنوان معيار هاي عملكرد رسوب براي مدل استفاده شد. نتايج نشان داد كه در ارزيابي نتـايج در شبيه ‌سازي ميزان رسوب، ضريب نش ـ ساتكليف و ضريب تبيين به عنوان دو مورد از پركاربرد ترين شاخص ها، مقدار 88/0 Nse= و 88/0R2= را از خود نشان دادند. نتايج حاصل از برآورد ميزان رسوب معلق در مراحل واسنجي (81/0 Nse= و 81/0R2=) و اعتبارسنجي (81/0Nse= و 81/0R2=)، براي منطقه مورد مطالعه بسيار مناسب بود.