بررسي الگوي رسوب‌گذاري رودخانه و مخزن سد كمال‌صالح با استفاده از مدل عددي GSTARS4.0

با توجّه به اهمّيت كنترل و ذخيره منابع آب‌هاي سطحي و تأثير رسوب گذاري مخازن سدها بر آن، در اين پژوهش به بررسي عملكرد رسوب گذاري در رودخانه و سدّ كمال صالح با مدلGstars4.0 پرداخته شد. براي اين كار، بيش از 35 كيلومتر از طول رودخانه بررسي شد. همچنين براي اجراي مدل و بررسي رسوب گذاري مخزن، دو حالت حدي در نظر گرفته شد: يكي بيشترين مقدار سطح آب در سد (مخزن پر) و ديگري مخزن نيمه‌پر. سپس نرم‌افزار براي پنجاه سال اجرا شد و نتايج نشان داد كه در حالت مخزن پر و نيمه پر، رسوب گذاري در مكان‌هاي متفاوتي روي خواهد داد. در حالت مخزن پر نيز رسوب گذاري در فاصله دورتري از سد و در انتهاي مخزن انجام شد كه دليل اين امر، عمق بيشتر آب و در نتيجه سرعت كمتر آن در حركت به سمت سد است. در اين حالت، جلوي جبهه رسوب گذاري در حدود هفت هزار متر با سد فاصله دارد؛ اين در حالي است كه براي مخزن نيمه پر، فاصله جبهه جلويي رسوب گذاري با ديواره سد تقريباً 2500 متر است. طولي از رودخانه كه رسوب گذاري ـ در حالت مخزن پر و نيمه‌پر ـ در آن انجام مي‌شود، به ترتيب 3243 و 3220 متر و حداكثر عمق رسوب گذاري به ترتيب، 14.46 و 12.79 متر است. بنابراين، به نظر مي‌رسد كه در طول رسوب گذاري و ارتفاع آن تفاوت چنداني وجود ندارد و فقط مكان رسوب گذاري جا به جا شده است كه در مخزن سد نيمه پر، رسوب گذاري به بدنه سد نزديك تر است. در عمل، جبهه رسوب گذاري مي‌تواند با توجّه به وضعيت بهره‌برداري در بين اين دو حالت قرار گيرد؛ بنابراين، عملكرد بهره‌برداري از مخزن مي تواند بر ميزان رسوب گذاري مخزن و عمر مفيد آن تأثير زيادي داشته باشد.