تحليل عوامل مؤثر بر گسترش الگوي كشت پسته در بخش مركزي شهرستان سبزوار

هدف كلي پژوهش حاضر بررسي و تحليل عوامل تأثيرگذار بر گسترش كشت پسته بر پايه سه بُعد اقتصادي، محيطي و حمايت‌هاي دولتي است. پژوهش حاضر از نوع نظريكاربردي و از لحاظ روش شناسي، توصيفي-تحليلي و شيوۀ گردآوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي و ميداني است. محدودۀ مورد مطالعه، بخش مركزي شهرستان سبزوار بوده و واحد تحليل 131 كشاورز پسته‌كار در شش روستاي بخش است كه پس از چند سال به مرحلۀ برداشت محصول رسيده است. ابزار اصلي براي سنجش عوامل توسعۀ كشت پسته، پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته مي‌باشد، كه براي روايي پرسش‌نامه از روايي محتوايي استفاده شد. جهت تعيين اعتبار عوامل مؤثر بر گسترش الگوي كشت پسته از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده گرديد كه مقدار آن 0.72 به دست آمد و جهت پردازش و تحليل داده‌ها از نرم افزار SPSS بهره گرفته شد. پس از گرداوري داده ها و تبديل متغيرها به شاخص هاي مورد استفاده در تحليل عاملي، ماتريس مقدار همبستگي تشكيل شد و با استفاده از نرم افزار SPSS، عامل سازي به منظور تقليل شاخص ها صورت پذيرفت و شاخص هاي مورد استفاده در 10 عامل خلاصه شد. نتايج نشان داد كه عامل اصلي تبيين‌كننده، عامل اقتصادي با درصد واريانس 13.78 و كم اهميت‌ترين آن عامل حمايت دولت با درصد واريانس 3.77 بوده است كه با توجه به نتايج مشابه آزمون تي تك‌نمونه‌اي مي‌توان گفت كه سودآوري و انطباق كشت پسته با شرايط منطقه با كمترين حمايت دولتي منجر به گسترش سطح كشت اين محصول گرديده است. جهت بررسي ارتباط بين دو متغير تمايل به كشت پسته و تغيير الگوي كشت از آزمون رگرسيوني استفاده شد كه مقدار اين عدد 0.436 به‌دست آمد كه نشان داد، تمايل به كشت پسته در بين كشاورزان در پي مسائلي همچون افزايش قيمت محصولات و ... سبب تشويق آن‌ها به تغيير الگوي كشت شده است.