بررسي تأثير فضاي سرمايه گذاري بر درآمد گردشگري در كشورهاي منتخب خاورميانه

در دهه هاي اخير، گردشگري به يكي از سريع ترين و رو به رشدترين بخش‌هاي صنعتي دنيا تبديل گرديده است. براي رسيدن به درآمد بالاي گردشگري، كشورها نيازمند داشتن فضاي مناسب سرمايه گذاري مي باشند. اين فضا تحت تأثير مجموعه اي از عوامل مرتبط با قانون گذاري، نظارتي، سازماني، اقتصادي، اجتماعي، سياسي و ديگر عوامل تعيين كننده شرايط فعاليت سرمايه گذاري در يك كشور، منطقه يا شهر مشخص مي گردد. در اين مطالعه به بررسي تأثير فضاي سرمايه گذاري بر درآمد گردشگري در كشورهاي منتخب خاورميانه پرداخته مي شود. شاخص هاي متعددي بر فضاي سرمايه گذاري تأثيرگذارند كه در اين تحقيق شاخص هاي كنترل فساد، حاكميت قانون، كيفيت مقررات، كارايي دولت، حق اظهار نظر و پاسخگويي، ثبات سياسي و شاخص كلي فضاي كسب و كار در نظر گرفته شده است. همچنين سهم درآمدهاي گردشگري از GDP به عنوان شاخصي از درآمد گردشگري در نظر گرفته شده است. تجزيه و تحليل داده‎ها با استفاده از ‎ روش پنل ديتا در بازۀ زماني 2016-2006 براي 13 كشور منتخب منطقۀ خاورميانه انجام شده است. نتايج نشان داد كه كيفيت مقررات و اثربخشي دولت تأثير مثبت و معني دار و كنترل فساد، شاخص فضاي كسب و كار تأثير منفي و معني دار بر سهم درآمدهاي گردشگري از GDP در كشورهاي منتخب خاورميانه دارد. با توجه به نتايج به دست آمده مي‎توان اين طور بيان كرد كه بهبود فضاي سرمايه گذاري يكي از عوامل مهمي است كه بايد در زمينۀ گردشگري به آن توجه كرد. به عبارت ديگر، در صورت فراهم بودن فضاي مناسب سرمايه گذاري در يك كشور، بخش گردشگري و زيربخش هاي مرتبط با آن همچون حمل و نقل، هتل‌داري بهبود خواهد يافت كه نتيجه آن افزايش سهم درآمدهاي گردشگري از GDP مي باشد. در صورت فراهم بودن شاخص هاي حكمراني خوب (ثبات سياسي، كيفيت مقررات، كنترل فساد، حق اظهار نظر و پاسخگويي، اثربخشي دولت و حاكميت قانون)، فضاي سرمايه گذاري و به تبع آن درآمدهاي گردشگري بهبود مي يابد.