اثر عوامل دورپيوندي و انتشار موج راسبي بر الگوهاي جوي در بارش سيل‌آساي ايلام و پيش‌بيني‌پذيري آن با استفاده از مدل ميان‎‌مقياس WRF

در دورۀ آماري 2018-۱۹۸۷ بارش بي‌سابقه اي در اكتبر ۲۰۱۵ در بازۀ زماني 72 ساعته به مقدار ۳۲۰ ميلي متر در ايلام ثبت شد. اين بارش سنگين از ديدگاه دورپيوندي، شار فعاليت موج راسبي و همچنين از نظر همديدي-ديناميكي مورد بررسي قرار گرفته است. براي بررسي كميت هاي هواشناختي از داده‌هاي بازتحليل ERA5 با تفكيك افقي 25/. درجه استفاده شده است. براي تعيين پيش بيني پذيري بارش فوق، مدل WRF براي سه حوزه تودرتو با تفكيك‌ افقي به‌ترتيب 36، 12 و 4 كيلومتر اجرا و سپس مقادير بارش شبيه‌سازي با ديدباني مقايسه شدند. نتايج نشان مي دهن كه براساس شار فعاليت موج راسبي، فعاليت اين سامانه از عرض هاي مياني تأمين شده است. همچنين تركيب دو سامانۀ كم‌فشار قوي سودان و مديترانه، تأثير توفان حاره اي چاپالا به عنوان عامل تزريق رطوبت مضاعف به منطقه، بندال ايجاد‌شده در سطوح مياني جو، پشتۀ شكل‌گرفته در عرض هاي جنوبي ايران و همچنين تأثير رشته‌كوه زاگرس از عوامل تأثيرگذار بر اين بارش سنگين است. نتايج بررسي دورپيوندي نشان داد كه شاخۀ نزولي النينوي متوسط تا قوي مانع حركت هستۀ همرفتي فاز 2 و قوي MJO به سمت شرق بوده است. هنگامي كه MJO در فاز 2 قرار داشته، بر روي مناطق جنوبي ايران يك بندال و گسترش پشته در سطوح بالا رخ داده و هم‌زمان با فاز مثبت NAO نيز يك واگرايي در سطوح بالا بر روي درياي مديترانه (شكل‌گيري چرخند در شرق درياي مديترانه) مشاهده شده است. بر طبق نتايج شبيه سازي مدل WRF، ضريب همبستگي 88% با سطح معني‌داري 95% و درصد خطاي 8% بين مقدار بارش شبيه‌سازي با ديدباني نشان دهندۀ توانايي مدل در پيش‌بيني اين بارش است.