بررسي عوارض هيستوپاتولوژيكي اندام‌هاي آبشش، كبد وكليه ماهيان قزل‌آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) در برخي مزارع منطقه دوهزار استان مازندران

Histopathological lesions of gill, liver and kidney of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) in some farms in Dohezar region of Mazandaran Province

با توجه به عدم وجود اطلاعاتي مبني بر وضعيت سلامت ماهيان مزارع پرورشي و تعدد مزارع پرورش قزل­آلا در شمال كشور، پايش سلامت ماهيان قزل‌آلاي رنگين كمان در سه مزرعه از استان مازندران به كمك مطالعات بافت‌شناسي انجام شد. نمونه‌برداري در غالب سه گروه وزني و براي هر گروه تعداد 10 عدد ماهي، انجام گرديد. گروه اول ماهيان با وزن زير 100 گرم، گروه دوم ماهيان با وزن 700-300 گرم و گروه سوم ماهيان با وزن بالاي 5/1 كيلوگرم بودند ماهيان پس از صيد، بافت آبشش، كبد و كليه ماهيان نمونه‌برداري شده خارج شد و نمونه‌هاي بافت اندام‌هاي هر ماهي در فالكون مجزايي كه حاوي فرمالين بافر 10 درصد بود تثبيت شد. مقاطع بافتي با استفاده از پروتكل استاندارد تهيه شده و پس از رنگ‌آميزي با استفاده از ائوزين-هماتوكسيلين به كمك ميكروسكوپ نوري بررسي شدند. هايپرپلازي، هايپرتروفي، ادم اپيتليال، فيوژن لاملا، آنئوريسم، كرلي لاملا و فيلامنت دوشاخه عوارض مشاهده شده در بافت آبشش بودند. در بافت كبد، دژنره شدن هپاتوسيت­ها، اتساع فضاي سينوزوئيدي، پرخوني/خونريزي، تجمع ملانوماكروفاژ، تجمع واكوئل چربي، هسته پيكنوزه، تورم هپاتوسيت­ها و اگزودا با شدت هاي مختلف گزارش شد. كليه نيز عوارضي همچون تحليل رفتن گلومرول و اتساع فضاي كپسول بومن، پرخوني/ خونريزي، تجمع ماكروفاژها و دژنره شدن سلول­ها را نشان داد. با توجه به نتايج، پيشنهاد مي‌شود ارزيابي‌هاي تكميلي مانند بررسي كيفيت آب و غذا و بررسي عوامل بيماري‌زا و پاتوژن‌ها در استخرهاي مورد بررسي انجام شود.

Due to the lack of information on the health status of farmed fish and the number of trout farms in the north of the country, the health of rainbow trout was monitored in three farms in Mazandaran province with the help of histological studies. Sampling was performed in three weight groups and 10 fish for each group. The first group of fish weighing below 100 g, the second group of fish weighing 300-700 g, and the third group of fish weighing higher than 1.5 kg. After sampling, the gills, livers, and kidneys were removed and the tissue samples of each fish were fixed in a separate falcon tube containing 10% buffered formalin. Tissue sections were prepared using a standard protocol and examined by light microscopy after staining using eosin-hematoxylin. Lamellar/filament hypertrophy and hyperplasia, curling lamellar, epithelial lifting/edema, aneurysm, branching filament are the most injuries in the sampled gills. Hepatocyte degeneration, Sinusoidal dilation, Haemorage/Congestion, Hepatocyte vacuolization, Pyknotic nuclear, Melanomacrophage aggregation, Hepatocyte hypertrophy and Exudate were reported with different intensities in the liver tissue. The kidney samples showed some lesions as; Bowman’s capsule dilation and Glumerol shrinkage, Haemorage/Congestion, Macrophage aggregation, and Degeneration. According to the results, it is suggested to improve the water quality, type, and amount of food in the studied farms. Additional assessments such as water and food quality and pathogens in the pools to be performed