الگوي تنوع ريختي گونه‌هاي جنس Alburnoides (Pisces: Cyprinidae) در آب‌هاي داخلي ايران با استفاده از روش ريخت‌سنجي هندسي لندمارك‌پايه

Morphological pattern of the genus Alburnoides (Pisces: Cyprinidae) in Iranian inland waters using Landmark-based geometric morphometric technique

اين تحقيق به‌منظور ارزيابي تنوع ريختي 11 گونه جنس Alburnoides در ايران با استفاده از روش ريخت‌سنجي هندسي به اجرا درآمد. بدين منظور گونه‌هاي اين جنس از ايستگاه‌هاي مختلف در شش حوضه آبريز داخلي نمونه‌برداري شد. پس از عكسبرداري از نيمرخ چپ ماهيان، تعداد 16 نقطه لندمارك بر روي تصاوير با استفاده از نرم افزار tpsDig2 رقومي‌سازي شد. داده‌هاي حاصل، پس از آناليز پروكراست با استفاده از آناليزهاي آماري چند متغيره PCA، CVA و كلاستر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. به منظور بررسي رابطه بين تنوع ريختي و جغرافيايي از آزمون مانتل (mantel test) استفاده شد. نتايج نشان داد كه تفاوت معني‌داري بين ريخت گونه‌هاي مختلف جنسAlburnoides وجود دارد (05/0p <). بر اساس نتايج PCA، گونه‌هاي A. samiiiو A. nicolausi داراي تنوع ريختي بالاتري نسبت به ساير گونه‌ها بود. تحليل CVA نيز دو گونه A. nicolausi و A. qanati را از ساير گونه‌ها تفكيك نمود. براساس آناليز خوشه‌اي، گونه‌هاي جنسAlburnoides به دو گروه تقسيم شدند و A. nicolausi و A. qanati در يك خوشه و جدا از ساير گونه‌هاي مورد مطالعه قرار گرفتند. بيشترين فاصله ماهالانوبيس بين گونه‌هاي holciki A. و A. nicolausi به‌دست آمد. نتايج اين مطالعه قابليت روش ريخت­سنجي هندسي را نسبت به روش­هاي سنتي در بيان تفاوت‌هاي ريختي گونه‌هاي جنس Alburnoides نشان داد.

This work was conducted to evaluate the morphological variations of eleven species of the genus Alburnoides in Iran using geometric morphometric method. For this purpose, all species were sampled from different stations of six inland water basins. After photographing from their left side, 16 landmark-points were digitized on their images using tpsDig2 software. The data after Procrustes analysis were analyzed by multivariate statistical analysis including PCA, CVA and cluster analysis. Mantel test was used to investigate the relationship between morphological and geographical variations. The results showed significant differences among the studied Alburnoides species in terms of morphology (p < 0.05). Based on the results of PCA, A. samiii and A. nicolausi have higher morphological variations than others. CVA analysis also significantly differentiated A. nicolausi and A. qanati from others. Based on the cluster analysis, Alburnoides species were divided into two groups i.e. A. nicolausi and A. qanati in a cluster and others in another one. The greatest Mahahlanobis distance were obtained between A. holciki and A. nicolausi. The results of this study revealed the better ability of the Landmark-based geometric morphometric technique than that of the traditional one to show morphological differences in the members of the genus Alburnoides.