تحليل گفتمان قانون توزيع عادلانه آب در ايران

Discourse Analysis of “Equitable Water Distribution” Law in Iran

با بروز بحران آب در ايران و ظهور پيامدهاي متعدد آن، محققان علوم مختلف علل را بررسي و براي پيشگيري از آن راهكارهايي ارائه نمودند، اما اكثر آنها به روابط پيچيده و تعاملات بخش آب با نظام‌هاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي وسيع‌تر نپرداخته‌اند. تحقيق حاضر بر اين تفكر استوار است كه برداشت‌هاي متفاوتي در مورد مسئله آب در ايران وجود دارد و اين تفاوت در معاني و برداشتها بر تصويب قوانين و اتخاذ سياست‌هاي آبي كشور مؤثر بوده است. در اين تحقيق، با استفاده از روش تحليل گفتمان و با تلفيق رويكردهاي فركلاف و لاكلا و موف، نظام معنايي موجود در قانون توزيع عادلانه آب بررسي شد. يافته‌ها در دو بخش تحليل ويژگي‌هاي متن قانون و بررسي ارتباط آن با شرايط اقتصادي، اجتماعي و سياسي جامعه ارائه شد. نتايج حاكي از تأثيرپذيري اين قانون از ارزش‌هاي انقلابي و شرايط حاكم بر جامعه در سال‌هاي ابتدايي پيروزي انقلاب اسلامي بود. ابهام در تعريف مفاهيم از جمله عدالت و مصالح عمومي، عدم باور به محدوديت‌ها در منابع آبي و زودهنگام بودن بحران، عدم باور به موجوديت طبيعت و اكوسيستم‌هاي زنده و غفلت از نقش عامليت شهروندان، قانون توزيع عادلانه آب را به قانوني ناعادلانه تبديل كرده است كه حقوق طبيعت و نسل‌هاي آينده را ناديده مي‌گيرد.

With the emergence of the water crisis and its numerous consequences in Iran, researchers in various sciences have investigated the causes and offered solutions to prevent it, but most of them have not addressed the complex relations and interactions of the water sector with the wider social, political and economic systems. The present study is based on the idea that there are different perceptions about the water problem in Iran and this difference in meanings and perceptions has been effective in passing laws and adopting the country's water policies. Using the discourse analysis method and combining the approaches of Fairclough and Laclau/Moff, the semantic system of “ the equitable water distribution” law was studied. The findings were presented in two parts: an analysis of the textual characteristics of the law and its connections to the economic, social, and political conditions of the society. The results showed that the law has been influenced by revolutionary values and conditions of the society in the early years after the victory of the Islamic Revolution. Ambiguity in the definition of concepts such as justice and public interests, disbelief in water resources constraints and imminent crisis, disbelief in nature’s entity and living ecosystems, and neglect of citizens’ agency has made this law a non-equitable one that ignores the rights of nature and future generations.