ميزبان‌هاي طبيعي و ويژگي‌هاي ژنوم ويروس زردي بافت مردۀ باقلا در سه استان شرقي ايران

Natural hosts and genome characterization of Faba bean necrotic yellows virus in three eastern provinces of Iran

ويروس زردي بافت مردۀ باقلا (Faba bean necrotic yellows virus, FBNYV) از جنس Nanovirus و خانوادۀ Nanoviridae يكي از نانوويروس هاي رايج گياهان لگومينوز در قاره هاي آسيا، آفريقا و اروپا است. در اين تحقيق، ميزبان‌هاي طبيعي اين ويروس در سه استان شرقي ايران مورد بررسي قرار گرفته و ترادف نوكلئوتيدي قطعات كامل ژنوم يك جدايه از آن از منطقۀ رابر استان كرمان تعيين گرديده است. بدين منظور، چندين گياه زراعي و سبزيجات برگي از استان‌هاي كرمان، خراسان رضوي و خراسان شمالي ايران جمع آوري گرديد و آلودگي آن‌ها با استفاده از آزمون واكنش زنجيره‌اي پلي مراز و/يا تعيين ترادف قطعۀ ژنومي DNA-S بررسي شد. نتايج بدست آمده نشان داد كه گياهان عدس، باقلا، لوبيا، نخود ايراني، يونجه، شنيليله، جعفري و شويد به FBNYV آلوده هستند و ترادف نوكلئوتيدي قطعۀ ژنومي DNA-S مربوط به هفت جدايه از هفت ميزبان مختلف به ميزان 6/89 تا 7/99 درصد با يكديگر شباهت دارند. سپس ترادف نوكلئوتيدي تمام هشت قطعۀ ژنوم مربوط به جدايۀ عدس از منطقۀ رابر استان كرمان تعيين و با ترادف‌هاي مشابه در بانك ژن مقايسه گرديد. بر اين اساس، جدايۀ رابر به ميزان 57/88 تا 81/99 درصد با ساير جدايه‌هاي اين ويروس از ساير نقاط دنيا از جمله ايران شباهت دارد. نتايج اين بررسي نشان مي دهد كه FBNYV داراي دامنۀ ميزباني وسيعي در ميان گياهان خانوادۀ Fabaceae است و حتي گياهاني خارج از اين خانواده را نيز آلوده مي‌كند. گياهان شنيليله، جعفري و شويد براي اولين بار در دنيا به عنوان ميزبان هاي جديد اين ويروس معرفي مي‌گردند.

Faba bean necrotic yellows virus (FBNYV) (Nanovirus, Nanoviridae) is a common nanovirus of leguminous plant in Asia, Africa and Europe continents. In this research, natural hosts of FBNYV in three eastern provinces of Iran have been studied and full-length genome components of a Rabor isolate (Kerman province) has been sequenced. To identify FBNYV natural hosts, leguminous plants and leaf vegetables were sampled in Kerman, Razavi Khorasan and Northern Khorasan, and the FBNYV infection of the samples was tested by PCR and/or nucleotide sequence of DNA-S component. Results indicated that lentil, faba bean, broad bean, chickpea, alfalfa, fenugreek, parsley and dill are infected with FBNYV and DNA-S of seven isolates from seven plant species share 89.6-99.7% nucleotide sequence identities. Among infected hosts, full-length genome components of a chickpea isolate of FBNYV from Rabor (Kerman province) was determined and compared with the related components of the GenBank isolates. Accordingly, all genome components of the Rabor isolate shared 88.57-99.81% nucleotide sequence identities with the corresponding sequence of other Iranian and GenBank isolates. To conclude, FBNYV has a broad host range in leguminous plants and even can infect non-leguminous leaf vegetables. It is the first report of the FBNYV infection of fenugreek, parsley and dill in the world.