مروري بر كارايي ماهي گورخري (Danio rerio) به عنوان يك ارگانيسم مدل در تحقيقات نانوتوكسيكولوژي و بررسي وجه تمايز آن با ساير مدل‌‌هاي جانوري

A review of the performance of zebrafish (Danio rerio) as a model organism in nanotoxicological research and its differences with other animal models

امروزه نانوفناوري به­عنوان يكي از علوم پيشرو در سطح جهان شناخته مي‌‌شود. اين تكنولوژي با هدف توليد محصولات ارزشمند به دستكاري اتم‌‌ها و مولكول‌‌ها مي‌‌پردازد. با افزايش جمعيت بشر، كاربرد گسترده نانومواد در بخش‌‌هاي مختلف صنعتي موجب شده است كه امكان انتشار اين مواد به اكوسيستم‌‌هاي آبزي و محيط‌‌زيست افزايش يابد. از اين‌‌رو، بررسي سميت اين مواد به عنوان يكي از ضرورت‌‌هاي تحقيقاتي در علم سم‌‌شناسي به‌‌شمار مي‌‌رود. حفظ سلامت انسان همواره به­عنوان يكي از معيارهاي اساسي در تحقيقات پزشكي و سم‌‌شناختي مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اين مسئله، به منظور بررسي اثرات مستقيم مواد آلاينده بر بدن انسان از ارگانيسم‌‌هاي مشابه انسان به عنوان مدل آزمايشگاهي استفاده مي‌‌شود. در سال‌هاي اخير، پژوهش‌‌هاي متعددي پيرامون استفاده از ماهي گورخري (Danio rerio) براي ارزيابي سميت نانوذرات صورت گرفته است. مطالعه حاضر با هدف بررسي كارايي اين مدل جانوري در مطالعات نانوتوكسيكولوژيك انجام گرفت. در اين تحقيق، مزاياي ماهي گورخري در مقايسه با ساير مدل‌‌هاي جانوري از قبيل موش آزمايشگاهي (Mus musculus)، مگس ميوه (Drosophila melanogaster) و كِرم اِلگانس (Caenorhabditis elegans) مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس مرور منابع به‌‌دست آمده، ماهي گورخري (D. rerio) به دليل برخورداري از خصوصيات زيست‌‌شناختي ويژه مانند توليد نسل پُربار، زمان كوتاه توليدمثل، پرورش آسان در شرايط آزمايشگاهي و نيز سطح بالاي همولوژي ژن به منظور درمان بيماري‌‌هاي انساني، گزينه ايده‌‌آلي براي بررسي و ارزيابي سميت نانومواد تشخيص داده شد.

Today, nanotechnology is recognized as one of the leading sciences in the world, which manipulates atoms and molecules in order to produce valuable products. Extensive use of nanomaterials in various industrial sectors has increased the possibility of their diffusion in water bodies and the environment. Therefore, the study of toxicity of these substances is considered as one of the research necessities in toxicology. Maintaining human health has always been considered as one of the basic criteria in medical and toxicological research. Due to this issue, in order to investigate the direct effects of pollutants on the human body, human-like organisms are used as a laboratory model. In recent years, several studies have been conducted on the use of zebrafish (Danio rerio) to evaluate the toxicity of nanoparticles. The aim of this study was to evaluate the efficiency of this animal model in nanotoxicological studies. In this study, the advantages of zebrafish compared to other animal models such as laboratory mouse (Mus musculus), roundworm (Caenorhabditis elegans) and fruit fly (Drosophila melanogaster) were also investigated. Based on the literature review, due to its special biological characteristics such as proliferation, short reproduction time, easy breeding in the laboratory and also due to the high level of gene homology for human diseases, zebrafish (D. rerio) is an ideal option for studying the toxicity of nanomaterials.